این فروشگاه متعلق به شاپ نت است . به فروشگاه اینترنتی یاوران خوش آمدین ..... خلاصه ، جزوه ، کتاب و

محل لوگو
  • عنوان اسلاید
  • عنوان اسلاید
  • عنوان اسلاید

دانلود خلاصه کتاب مدیریت بازاریابی + نمونه سوال امتحانی


دانلود خلاصه کتاب مدیریت بازاریابی + نمونه سوال امتحانی

دانلود خلاصه کتاب مدیریت بازاریابی + نمونه سوال امتحانی

 

 

 

 

 

 

دانلود خلاصه کتاب مدیریت بازاریابی + نمونه سوال امتحانی

خلاصه کتاب مدیریت بازاریابی ( تجزیه‌و‌تحلیل، برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل)

درس بازار شناسی و مسائل بازاریابی

تاليف فیلیپ کاتلر

ترجمه بهمن فروزنده

 

 

 

به ضمیمه 12 دوره نمونه سوالات امتحانی تشریحی

سوالات نیم سال اول و دوم

از سال 1390 تا سال 1397

 

 

******

جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

******

 

 

یاوران فایل

 

 

معرفی اجمالی:

دانلود خلاصه کتاب مدیریت بازاریابی ( تجزیه‌و‌تحلیل، برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل) درس بازار شناسی و مسائل بازاریابی تاليف فیلیپ کاتلرْ ترجمه بهمن فروزنده به همراه 12 دوره نمونه سوالات امتحانی تشریحی(بدون پاسخ نامه)

این فایل، خلاصه کتاب مدیریت بازاریابی تاليف فیلیپ کاتلرْ ترجمه بهمن فروزنده به همراه 12 دوره نمونه سوالات امتحانی تشریحی(بدون پاسخ نامه) می باشد که 24 فصل این کتاب را در حجم 270 صفحه خلاصه کرده است.

*******

بخش نخست کتاب که از سه فصل تشکیل می‌شود به شناخت و درک مفهوم مدیریت بازاریابی اختصاص دارد و امید می‌رود این بخش به صورت دقیق مورد مطالعه‌ی علاقه‌مندان قرار گیرد.

تجزیه‌و‌تحلیل فرصت‌های بازار عنوان بخش دوم کتاب است. جمع‌آوری اطلاعات بازار و برآورد و اندازه‌گیری حجم تقاضا، بررسی محیط‌های خرد و کلان، تحلیل رفتاری خریدار شخصی و خریدار تجاری، تجزیه‌و‌تحلیل واحدهای صنعتی و رقبا، قسمت‌بندی بازار و تعیین بازار هدف از اهم مباحث مطرح شده در این بخش از کتاب است که شامل فصول ۵ الی ۹ کتاب می‌شود.

بخش سوم، فصول ۱۱ الی ۱۳ را در بر می‌گیرد. در این بخش انواع راهبردهای بازاریابی در مراحل مختلف چرخه‌ی عمر محصول، تکوین و تولید کالای جدید، تقسیم‌بندی واحدهای مختلف از نظر جایگاه رقابتی در بازار و خط‌مشی‌های هر یک از رهبران، چالش‌گران، دنباله‌روها و پرکنندگان خلاء بازار مورد بررسی قرار گرفته است.

بخش چهارم کتاب به چگونگی تصمیمات و شیوه‌های مدیریت خط محصول و اداره‌ی نام و نشان، طراحی و مدیریت خدمات و خدمات همراه کالا، خط‌مشی‌ها و طرح‌های قیمت‌گذاری محصولات اختصاص یافته است. در همین بخش از کتاب انواع شیوه‌های تصمیم‌گیری درباره‌ی قیمت ارائه شده است تا بتوان در موارد مختلف از آن استفاده کرد. اگر بپذیریم قابلیت مدیریت در نوع و کیفیت تصمیم‌گیری‌هاست اهمیت و ارزش این بخش از کتاب بیشتر مورد توجه قرار خواهد قرار خواهد گرفت. مدیریت کانال‌های توزیع کالا، مدیریت ارتباطات یکپارچه‌ی بازاریابی و راهبردهای مربوط به پیشبرد کالاها شامل تبلیغات، تبلیغات پیشبرد فروش و روابط عمومی و نیز فروشندگی شخصی و بازاریابی آنلاین از اهم مباحث دیگری است که در فصول ۱۵ الی ۲۳ این بخش از کتاب ارائه شده است.

بخش ۵ کتاب همان فصل ۲۴ است که در آن اهمیت سازماندهی دایره‌ی بازاریابی و نحوه‌ی تشکیل و تکوین آن، اجرای طرح‌های بازاریابی و نظارت بر نحوه‌ی اجرا با استفاده از طرح‌های کنترل گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

 

 

حجم فایل:

2.82MB

 

 

 

 

فروشگاه یاوران فایل

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۹ فروردین ۱۳۹۷

برچسب های مهم

خلاصه کتاب حسابداری مدیریت رضا شباهنگ + تست


خلاصه کتاب حسابداری مدیریت رضا شباهنگ + تست

خلاصه کتاب حسابداری مدیریت رضا شباهنگ + تست

 

 

 

دانلود خلاصه کتاب حسابداری مدیریت + حل المسائل + تستpdf

خلاصه کتاب حسابداری مدیریت

تاليف دکتر رضا شباهنگ

 

 

 

به ضمیمه 12 دوره نمونه سوالات تستی امتحانی

همراه با پاسخنامه و کلید

نیم سال اول و دوم

از سال 90 تا 97

بروز شده

 

 

 

******
جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی
******

 

 

 

 

yavaranfile

 

دانلود این فایل با تخفیف ویژه از اینجا

 

 

یاوران فایل

 

 

 

معرفی اجمالی:

خلاصه کتاب حسابداری مدیریت دکتر رضا شباهنگ به همراه حل المسائل و نمونه سوالات امتحانی با پاسخنامهpdf

 

این فایل شامل محتویات زیر می باشد :

  • خلاصه کتاب حسابداری مدیریت دکتر رضا شباهنگ در حجم 30 صفحه
  • 12 دوره نمونه سوالات تستی امتحانی همراه با کلید از سال 1390 تا 1397 [بیش از 350 سوال]
  • حل المسائل کتاب حسابداری مدیریت دکتر رضا شباهنگ

 

 

حجم فایل:

1.75MB

 

 

 

 

 

 

 

فروشگاه یاوران فایل

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۶ فروردین ۱۳۹۷

برچسب های مهم

خلاصه کتاب مسائل جاری مدیریت دکتر جمشید سالار + تست pdf


خلاصه کتاب مسائل جاری مدیریت دکتر جمشید سالار + تست pdf

خلاصه کتاب مسائل جاری مدیریت دکتر جمشید سالار + تست pdf

 

 

 

دانلود خلاصه کتاب مسائل جاری مدیریت + تست pdf

خلاصه کتاب مسائل جاری مدیریت

تاليف دکتر زین العابدین رحمانی و دکتر جمشید سالار

 

 

 

به ضمیمه نمونه سوالات تستی امتحانی
همراه با پاسخنامه
بیش از300 سوال

 

 

******
جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

******

 

 

یاوران فایل

 

 

yavaranfile

 

دانلود این فایل با تخفیف ویژه از اینجا

 

 

معرفی اجمالی:

خلاصه کتاب مسائل جاری مدیریت نوشته دکتر زین العابدین رحمانی و دکتر جمشید سالار به همراه نمونه سوالات امتحانی با پاسخنامهpdf

این فایل، خخلاصه کتاب مسائل جاری مدیریت نوشته دکتر زین العابدین رحمانی و دکتر جمشید سالار به همراه نمونه سوالات امتحانی است که فصل های این کتاب را به بیان زیر در حجم 85 صفحه خلاصه کرده است.

 

فصل اول : رقابت در صنایع نوظهور .

فصل دوم: رقابت در صنایع بالغ .

فصل سوم : کارآفرینی و نوآوری در کسب و کار .

فصل چهارم: مسئولیت اجتماعی و اخلاقیات در کسب و کار .

فصل پنجم : اینترنت و بازاریابی الکترونیکی .

فصل ششم: مدیریت ارتباط با مشتری .

فصل هفتم : قیمت گذاری محصولات در بازار ها .

فصل هشتم: مدیریت محصولات و کانال های بازاریابی

 

 

 

 

حجم فایل:

1.36MB

 

 

 

فروشگاه یاوران فایل

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۶ فروردین ۱۳۹۷

برچسب های مهم

خلاصه کتاب جهان شناسی ایت الله مصباح


خلاصه کتاب جهان شناسی ایت الله مصباح

خلاصه کتاب جهان شناسی ایت الله مصباح

 

خلاصه کتاب جهان شناسی ایت الله مصباح یزدی در قالب پاورپوینت:

طونل ارتباطی:

الفsanavi.ir@gmail.com-

ب- 09217174991

نوع فایل:

پاورپوینت

مزایا:

تقسیم بندی جالب

حفظ نظم وترتیب

بیان ساده و روان

فهم عمیق واسان

محیط با گرافیک عالی

اماده برای استفاده در کلاس و طرح صالحین و...

ترسیم نموداری

مناسب برا ی همه نوع مخاطب

وده ها مزیت دیگر...

توضیحات:

اين کتاب بخش دوم از مجموعه مباحث معارف قرآن حضرت استاد است که پس از بازنگري، تصحيح و تحقيق توسط حجت‌الاسلام والمسلمين حميد آريان، به صورت متن درسي براي 2 واحد تدوين شده و به همت انتشارات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) انتشار يافته است.

اين کتاب پژوهشي در قلمرو مباحث جهان‌شناسي در قرآن است که در 5 فصل و شانزده درس تنظيم شده و به ارايه ديدگاه قرآن در باب مسائل مربوط به کيهان، پديده‌هاي جوي، زميني، موجودات عالم از قبيل: فرشتگان و جن و مسايل مربوط به عرش و كرسي مي‌پردازد.

«قرآن و مسائل جهان‌شناختي» عنوان فصل نخست اين کتاب است که در آن به تبيين اهداف و نگرش‌ها درباره آيات جهان‌شناسي و شيوه صحيح مواجهه با آنها پرداخته شده است.

فصل دوم به بحث «آفرينش جهان» اشاره دارد و در آن به مطالبي چون: گستره عالم، معناي سماء و ارض و تعداد و مدت خلقت آنها، چگونگي استقرار و حفظ آسمان‌ها و چيستي عرش و کرسي اشاره شده است.

پديده‌هاي كيهاني از قبيل شب و روز، خورشيد، ماه و اختران، ايلاج، تقليب، تكوير و اغشا، پديده‌هاي جوي مثل رعد و برق، نزول باران، و نيز پديد‌هاي زميني مانند کوه‌ها، درياها، پرندگان و جاندران و رابطه پديده‌هاي زميني با جوي از جمله موضوعاتي است که در فصل سوم اين کتاب با عنوان «پديده‌هاي جهان و حکمت آفرينش آنها» آمده است.

«فرشتگان» عنوان فصل چهارم اين كتاب است كه در آن به بيان اوصاف فرشتگان، اختلاف رتبه آنها و نوع و ماده خلقت ايشان و نيز وظايف و افعال آنها پرداخته شده است.

«جن و شيطان» پنجمين فصل کتاب است که به توضيح و تشريح اوصاف و افعال فرشتگان، ماده آفرينش جن و مفهوم شيطان و کارهاي ابليس و ... مي‌پردازد.

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۵ اسفند ۱۳۹۶

برچسب های مهم

سوالات آزمون ورودی موسسه امام خمینی (ره)


سوالات آزمون ورودی موسسه امام خمینی (ره)

سوالات آزمون ورودی موسسه امام خمینی (ره)

 

پنج دوره نمونه سوالات آزمون ورودی موسسه امام خمینی (ره) قم(1388-1392

نوع فایل:

پی دی اف

تعداد فایل:

5

منابع ازمون:

اصول مظفر

شرح لمعه

منطق مظفر

ادبیات فارس بر بال قلم

ادبیات عرب

زبان خارجه

طونل ارتباطی:

الفsanavi.ir@gmail.com-

ب- 09217174991

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۴ اسفند ۱۳۹۶

برچسب های مهم

نمونه سوالات آزمون موسسه امام خمینی (ره)


نمونه سوالات آزمون موسسه امام خمینی (ره)

نمونه سوالات آزمون موسسه امام خمینی (ره)

 

مجموعه ای از کاملترین نمونه سوالات آزمون موسسه امام خمینی که با فرمت pdf ذخیره شده است را برای شرکت کنندگان عزیز این آزمون آماده دانلود نمودیم.همانطور که میدانید برای شرکت در هر آزمونی مرور سوالات آزمون های دوره های گذشته میتواند نقش بسزایی در قبولی شما در آزمون داشته باشد با مطالعه این نمونه سوالات شانس خود را در قبولی آزمون موسسه امام خمینی افزایش دهید.

مجموعه ای از مهمترین نمونه سوالات آزمون های دوره های گذشته موسسه امام خمینی را آماده دانلود نمودیم.

پاسخنامه:ندارد

نوع فایل:pdf

تعداد سوالات:650

حجم فایل:18Kb

 

 

 

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



آرای عرفانی بدیع‌الزمان سعید نورسی بر پایه کلیات رسائل النور


آرای عرفانی بدیع‌الزمان سعید نورسی  بر پایه کلیات رسائل النور

آرای عرفانی بدیع‌الزمان سعید نورسی بر پایه کلیات رسائل النور

 

چکیده

عرفای بزرگ در مقاطع سرنوشت‌ساز حیات اجتماعی و فکری مسلمانان ایفای نقش کرده‌اند؛ شاید مهم‌ترین دوره‌ای که بتوان بدان اشاره کرد، دوره بعد از حمله مغول و فروپاشی خلافت عباسی است. این عرفا و متصوفه بودند ـ علی‌رغم همه انتقادات ـ که توانستند از نو نظم و نسقی به حیات اجتماعی و فکری بدهند. بدیع‌الزمان سعید نورسی (1876 م./1294- 1960 م/1379 ق) عارف، قرآن‌پژوه، دعوتگر و مصلح تقریبی، از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین رجُل دینی، سیاسی و فرهنگی کرد تبار معاصر ترکیه بعد از فروپاشی خلافت عثمانی، یک‌بار دیگر درصدد ایفای این نقش مهم بوده است.

پایان‌نامه حاضر، درصدد است با بازخوانی و تحلیل آرای عرفانی بدیع‌الزمان نورسی که در کلیات رسائل‌النور ارائه‌شده است، گامی ولو کوچک در جهت شناساندن بهتر و بیشتر این عارف برجسته معاصر، به جامعه علمی ایران بردارد.

بر اساس شواهد و قراین، نورسی ابتدا بر طریقت نقشبندیه سیر و سلوک می‌کرده است؛ اما سرانجام با الهام از قرآن، طریقت نوری را بر پایه چهار اصطلاح قرآنی:عجز، فقر، شفقت و تفکر ابداع کرد که در کلیات رسائل‌النور تبیین نموده است، بررسی تطبیقی به ما نشان می‌دهد که بدیع‌الزمان نورسی ضمن پذیرش محاسن بی‌شمار تصوف و طریقت‌ها، نیز به ذکر آسیب‌ها و زیان‌های طریقت‌ها پرداخته، از مزایای آن‌ها در طریقت خود بهره برده است؛ به‌ویژه تأثیرپذیری وی از طریقت نقشبندیه مشهودتر است. پژوهشگر شیوه کتابخانه‌ای را برای پژوهش خود انتخاب کرده است.

واژگان کلیدی: بدیع‌الزمان سعید نورسی، رسائل‌النور، طریقت نوری، حقایق ایمانی، نجات ایمان، تصوف ترکیهBediuzzaman Said Nursi, Risale-I AL- Nur, the manner of nour, Salvation, Faith، Turkish sufism..

فهرست مطالب

1- بیان مسئله.. 2

2- اهمیت و ضرورت مسئله.. 3

3- اهداف تحقیق.. 3

4- پرسش‌های تحقیق.. 4

4-1 پرسش‌های اصلی.. 4

4-2 پرسش‌های فرعی.. 4

5- پیشینه تحقیق.. 4

6- فایدهتحقیق.. 6

7- موانع تحقیق.. 6

8- روش تحقیق.. 6

فصل اول:.. 8

کلیات و مفاهیم.. 8

1-تصوفوعرفان.. 9

1-1معنایلغویواصطلاحیتصوف.. 10

1-2 معنایلغویواصطلاحیعرفان.. 12

2- سیر و تطور تصوف در ترکیه.. 13

2- 1 طریقت‌ها در ترکیه:.. 14

2- 2طریقت نقشبندیه:.. 14

2-3طریقت بکتاشیه:.. 15

2- 4 طریقت مولویه:.. 16

2-5 طریقت قادریه:.. 16

2-6 طریقت سلیمانیه:.. 16

2-7 طریقت نورسیه (نورجی):.. 17

فصل دوم.. 20

شرح‌حال بدیع‌الزمان سعید نورسی.. 20

1- مقدمه:.. 21

1-1بخش اول: مرحله اول زندگی نورسی (سعید قدیم).. 21

1- 2بخش دوم: مرحله دوم زندگی نورسی (سعید جدید).. 27

1-3 بخش سوم:مرحله سوم زندگی نورسی (سعید سوم).. 31

1-4بخش چهارم: اساتید عرفانی.. 34

5- 1 اعتقادات.. 48

5-2 نورسی و سیاست.. 49

فصل سوم:.. 53

معرفی کلیات رسائل النور.. 53

2-مقدمه.. 54

2-1بخش‌های اصلیرسائلالنور.. 54

2-1-1کلمات (جلد اول).. 55

2-1-2مکتوبات (جلد دوم).. 55

2-1-3 لمعات (جلد سوم).. 56

2-1-4شعاعات (جلد چهارم).. 57

2-2 علل نام‌گذاری آثار به «رسائل النور».. 59

2-3 خبرازرسالهنوروطلبه‌هایآندرقصیدهبدیعیهامامعلی (ع).. 61

فصلچهارم.. 64

آرایعرفانی و سلوکینورسی.. 64

3 جایگاه تصوف و طریقت در نظر نورسی.. 65

3-1دلایل و شواهد بر صاحب طریقت بودن نورسی.. 67

3-1-1 گرفتن مرجع علمی و سلوکی از بزرگان طریقت‌های مشهور.. 67

3-1-2 استفاده از اذکار و اوراد طریقت‌ها به‌ویژه طریقت نقشبندیه.. 68

3-1-3شرح روش‌های طرق صوفیه به شاگردان.. 70

3-1-4 ذکر نیکی‌ها، فضایل اولیا، اقطاب صوفیه و فواید طریقت.. 71

3-1-5 ترغیب و تشویق شاگردان بهدعا و مناجات.. 72

3-1-5 موافقتباتصوفاهلسنت.. 73

3-1-6 تأکید بر محبت و دوستی به‌عنوان ویژگی مشترک اهل تصوف.. 75

3-1-7 زهد ورزی در دنیا و اطاعت از روح و قلب.. 76

3-1-8 تفکر و دیدن جمال و کمال (تجلی).. 76

3-2عرفاننظری.. 77

3-2-1 وحدت وجود.. 78

3-2-2وحدتشهود.. 80

3-2-3نقدابنعربیونظریهوحدتوجودوی.. 82

3-2-4ضررهایوحدتوجود.. 83

3-3 معرفی اصطلاحات عرفانی موجود در رسائل النور.. 84

3-3-1 معاد.. 85

3-3-3 لوح محفوظ.. 87

3-3-4 لوح محو و اثبات.. 88

3-3-5 فنا.. 89

3-3-5 لیله القدر.. 91

3-3-6 سیر و سلوک.. 92

3-3-7 عشق الهی.. 94

3-3-9 اقطاب.. 97

3-3-10 کشف.. 98

3-4عرفانعملی.. 101

3-4-1تعریفعرفانعملی:.. 101

3-4-2سلوک عملی نورسی.. 101

3-5 ادبیات عرفانی.. 104

3-5-1ادبیات عرفانی و صوفیانه در رسائل النور.. 105

3-5-2 بهره‌گیری از ادبیات فارسی.. 105

3-6طریقتعرفانی نورسی.. 107

3-6-1حقیقتطریقت و شریعت ازنظر نورسی:.. 107

3-6-2 نظر نورسی درباره غالیان و جهله صوفیه.. 109

3-6-3 نگاه آسیب شناسانه به تصوف و طریقت‌ها.. 109

فصل پنجم: طریقت قرآنینوری.. 113

4-1عوامل تأثیرگذار بر شخصیت عرفانی و سلوکی نورسی.. 114

4-1-1 طریقت نقشبندیه و نقش آن در شخصیت و آرای عرفانی نورسی 114

4-1-2چگونگی سلوک عرفانی بدیع‌الزمان نورسی.. 117

4-2مبانی و اصول.. 119

4-2-1 قرآنکریم:.. 119

4-2-2 سنت رسول (ص):.. 120

4-2-3 ایمان و اسلام:.. 121

4-2-4 معرفت عمیق نسبت به نفس انسانی:.. 122

4-2-5 شناخت دقیق شرایط جامعه:.. 123

4-3 ویژگی‌های طریقتنوری.. 123

4-4 عناصرتشکیل‌دهندهطریقتنوری.. 125

4-4-1 مرحله اول طریقت نوری؛ عجز (ناتوانی).. 126

4-4-2 مرحله دوم طریقت نوری؛ فقر (نیازمندی).. 129

4-4-3 مرحله سوم طریقت نوری؛ شفقت؛ (مهربانیورقتقلب).. 130

4-4-3-1 اساسشفقتدرطریقتنوری.. 131

4-4-3-2 ویژگی‌هایشفقتدرطریقتنوری.. 133

4-4-4 مرحله چهارم طریقت نوری (تفکر).. 135

4-4-4-1ویژگی‌های تفکر در طریقت نوری.. 138

4-5 ویژگی‌ها و مشخصه‌های آرای عرفانی نورسی.. 142

4-5-1 نورسی و دعا.. 143

4-5-2 نورسی و جوشن کبیر.. 145

4-5-3 نورسی و اخلاص.. 146

4-5-4 نورسی و تأکید بر ذکر (یا بَاقی أنتَ البَاقی).. 148

4-5-5 نورسی و اهل‌بیت (ع).. 149

4-5-6 نورسی و تجلیاسمایحسنی.. 152

4-5-7 نورسی و فنای فی الاخوان، مسلک اخوت و خلت.. 153

4-5-8نورسیومکاشفاتاولیایالله.. 154

4-6 نورسی و تفسیر و تأویل قرآنی و عرفانی.. 154

4-6-1 دلیل برتری قرآن.. 154

4-6-2 تفسیر شهودی.. 155

نتیجه‌گیری.. 158

پیشنهاد‌ها.. 162

تصاویر.. 163

فهرست مطالب

بیانمسئله

اهمیتوضرورتمسئله

اهدافتحقیق

پرسش‌هایتحقیق

پرسشاصلی

پرسش‌هایفرعی

پیشینهتحقیق

فایدهتحقیق

موانعتحقیق

روشتحقیق

فصل اول: کلیات و مفاهیم

تصوفوعرفان

معنایلغویواصطلاحیتصوف

معنایلغویواصطلاحیعرفان

سیر و تطور تصوف در ترکیه

فصل دوم: شرح‌حال بدیع‌الزمان سعید نورسی

بخش اول: مرحله اول زندگی نورسی (سعید قدیم)

بخش دوم: مرحله دوم زندگی نورسی (سعید جدید)

بخش سوم:مرحله سوم زندگی نورسی (سعید سوم)

بخش چهارم: اساتید عرفانی

بخش پنجم: نظرات و باورهای نورسی

گفتار اول: اعتقادات

گفتار دوم: نورسی و سیاست

فصل سوم: معرفی کلیات رسائل النور

گفتاراول:بخشه‌های اصلیرسائلالنور

گفتار دوم: علل نام‌گذاری آثار به «رسائل النور»

گفتار سوم: خبرازرسالهنوروطلبه‌هایآندرقصیدهجلجلوتیهامامعلی (ع)

گفتار چهارم: مقایسه رسائل النور با دیگر آثار

الف(( رسائل النور و آثار صوفیه

ب) رسائل النور و تصوف حقیقی

فصلچهارم: آرایعرفانینورسی

بخش اول: جایگاه تصوف و طریقت در نظر نورسی

الف) گرفتن مرجع علمی و سلوکی از بزرگان طریقت‌های مشهور

ب) بهره‌مندی از اذکار و اوراد طریقت‌ها به‌ویژه طریقت نقشبندیه

ج) شرح برنامه، روش و طریقت‌های صوفیه به شاگردان خود

د) ذکر نیکی‌ها، فضایل اولیا، اقطاب صوفیه و فواید طریقت‌ها

ه) توجه ویژه بهدعا و مناجات و ترغیب شاگردان به آن

و) موافقتباتصوفاهلسنت

ز) تأکید بر محبت و دوستی به‌عنوان ویژگی مشترک اهل تصوف

ح) زهد ورزی در دنیا و اطاعت از روح و قلب

ط) تأکید بر تصوف به‌مثابه تفکر و دیدن جمال و کمال

بخش دوم:عرفاننظری

گفتار اول: وحدت وجود

گفتاردوم:وحدتشهود

گفتارسوم: نقدابنعربیونظریهوحدتوجودوی

گفتارچهارم:ضررهایوحدتوجود

گفتار پنجم: برخی اصطلاحات عرفانی در کلیات رسائل النور

بخشسوم:عرفانعملی

گفتاراول:تعریفعرفانعملی

گفتار دوم:سلوک عملی نورسی

بخش چهارم:ادبیات عرفانی

گفتار اول: ادبیات عرفانی و صوفیانه در رسائل النور

گفتار دوم: ویژگی‌های ادبیات عرفانی رسائل النور

بخشچهارم:طریقتعرفانی نورسی

گفتاراول:حقیقتطریقت و شریعت ازنظر نورسی

گفتار دوم: نظر نورسی درباره غالیان وجهله صوفیه

گفتار سوم: نگاه آسیب شناسانه نورسی به تصوف و طریقت‌ها

فصلپنجم: طریقت قرآنینوری

بخش اول: عوامل تأثیرگذار بر شخصیت عرفانی و سلوکی نورسی

گفتار اول: نقش طریقت نقشبندیه در شخصیت، آرای و سلوک عرفانی نورسی

گفتار دوم: چگونگی سلوک عرفانی بدیع‌الزمان نورسی

بخشدوم:مبانی و اصول

الف) طریقتقرآنکریم

ب) پیرویازسنت رسول (ص(

ج) ایمان و اسلام

د) معرفت عمیق نسبت به نفس انسانی

ه) شناخت دقیق شرایط جامعه

ویژگی‌های طریقتنوری

الف) نگاه ویژه به‌نظام هستی و موجودات

ب) طریقت نوری به‌مثابه طریقت فطرت

ج) طریقت نوری به‌مثابه یک طریقت عمومی، واقعی، سهل و آسان

د) طریقتسعادتدنیویواخروی

ه) طریقتی مرکب ازعقلوقلب

و) توجه به مسائل و مضمون‌های اجتماعی

بخشپنجم: عناصرتشکیل‌دهندهطریقتنوری

گفتار اول: گام اول طریقت نوری؛ عجز (ناتوانی)

الف) جایگاهعجزدرطریقتنوریگردی مشکی

ب) نشانه‌هایاعلانعجز:

ج) ویژگی‌هایاظهارعجزنزدخدا

د) راه بندگی نشان دادن عجز نزد خدا:

ه) عجز و ناتوانی اساس دعا

و) عجز، عاملمهمرهاییانسان ازخودخواهی

ز) عجزعنصراساسیدرماهیتانسان

ح) عجزبه‌مثابه قدرتایمان

گفتار دوم: گام دوم طریقت نوری؛ فقر (نیازمندی)

گفتار سوم: گام سوم طریقت نوری؛ شفقت؛ (مهربانیورقتقلب)

جایگاه شفقت در طریقت نوری

الف) اساسشفقتدرطریقتنوری

منابع شفقت در قرآن

منابع شفقت درسنتپیامبر

ب) ویژگی‌هایشفقتدرطریقتنوری

اساسشفقتمیانانسان‌ها

منفعت و سود بسیار شفقت

نفوذوقدرتتأثیر شفقت

سهولت، آسانی وراحتی شفقت

جاری بودن اساس شفقت در بین انسان‌ها

گفتار چهارم: گام چهارم طریقت نوری (تفکر)

اساستفکر در طریقت نوری

ماهیتتفکر در طریقت نوری

ب) ویژگی‌های تفکر در طریقت نوری

قرآن به‌عنوان منشأ تفکر در طریقت نوری

سادگی و آسانی تفکر

جامع بودن میان عقلوقلب

عدم ایجاد ملالوخستگیاز تکرار

از بین بردن غفلت به‌وسیله تفکر

دارو بودن تفکر

تفکر به‌عنوان تفکر هستی

نتیجه

گفتار پنجم: مشخصه‌ها و تمایزات کلی طریقت نوری با سایر طریقت‌ها

بخش ششم: ویژگی‌ها و مشخصه‌های آرای عرفانی نورسی

گفتار اول: نورسی و دعا

گفتار دوم: نورسی و اخلاص

گفتار سوم: نورسی و تأکید بر ذکر (یاباقی انت الباقی الباقی)

گفتار چهارم: نورسی و اهل‌بیت

گفتار پنجم: نورسی و تجلیاسمایحسنی

گفتار ششم: نورسی و فنای فی الاخوان

گفتار هفتم: نورسیومکاشفاتاولیایالله

بخش هشتم: نورسی و تفسیر و تأویل قرآنی و عرفانی

گفتار اول: دلیل برتری قرآن

گفتار دوم: تفسیر شهودی

تفسیروتأویلآیه: «هو الاولالاخروالظاهروالباطن»

نتیجه‌گیری

تصاویر

منابع

 

1- بیان مسئله

اگرچهتاکنونبه‌صورتپراکندهدر بابمعرفی شخصیت، آثار و افکاربدیع‌الزماننورسی آثاریتألیفشدهودربرخیمواردبهآرایعرفانیوسلوکیایشاننیز توجه شدهاست، اماآنچهباعثایجادانگیزهوشوقعلمیبرایپرداختنبه این موضوع شده است: آرایعرفانی جایگاهوجایگاهمهماین آراء، ظهورچندطریقت بر پایه آراء عرفانی ایشان به‌ویژهطریقت نورسیه(نورجیه) درترکیهو پیروان فراوان وی در ترکیهدرترکیه، کشورهای همسایه ترکیه و سایر نقاط جهان است.به‌رغمتحقیقاتعلمیوکنگره‌هایمتعددبین‌المللیدربارهبدیع‌الزماننورسیو آرای وی، یکتحقیقنظام‌مند، منسجمومبسوط که مشتمل بر غالب آرایعرفانیایشانباشد، کمترصورتگرفتهاست.

حسناینتحقیق، در ابتدا، شناساییآرایعرفانینورسیبهزبانفارسیاست که تاکنون در این خصوص، کاری صورت نگرفته است؛ دیگری گردآوری اطلاعات عرفانی ایشان به‌صورتموضوعیودسته‌بندی‌شده است. از آن میان، اطلاعاتیمانند انتقاداتنورسیبهبرخیمباحث عرفانی، اشخاصوطریقت‌ها؛ارادتبهبرخیعارفان؛تأسیس طریقت نوری برپایهقرآن؛انتقاد بهوحدتوجود، گرایش به وحدت شهود؛و تعاریف، اصطلاحات تصوف و عرفان و... ارائه می‌شود تا برای پژوهشگرانوعلاقه‌مندانبه‌ویژه محققان رشته تصوفوعرفاناسلامیسودمندباشد.

دراینتحقیقغالباً از منابعمکتوبعربی وبعضاًانگلیسیاستفاده‌شدهاستفاده شده است و از نوآوری آن، تجزیه‌وتحلیلتجزیه وتحلیل ابعادوزوایایآرایعرفانینورسی به‌صورتروشمندوباتکیه‌برمنابعدست‌اول، است.

2- اهمیت و ضرورت مسئله

آراء عرفانیبدیع‌الزماننورسینقشبسیارآشکاریدرشخصیتوحیاتاجتماعی، سیاسی و فرهنگی ویبه‌عنوان:احیاگرتفکراسلامی، اصلاح‌طلب، نظریه‌پردازسیاسی، قرآنشناسومفسرقرآندردنیایاسلام، به‌ویژهدرترکیهداشتهاست. فعالیت‌های کم‌نظیرکم نظیر نورسی در مبارزهبااستعمار، سکولاریسم، بی‌دینی، اصلاحدینیواخلاقیهیئتحاکمه، نقششایسته‌ایشایسته ایدرزنده کردنفکردینی،گسترش اسلام‌گرایی، نجاتمردمازاستبداد و استعمار داشتهاست. بررسی نقش برجسته نورسی در دفاع از قرآن و اسلام، دربرابرتوطئهغربی‌ها، - که قصد نابودی قرآن و از بین بردن ارتباط مستحکم بین قرآن و مسلمانان را داشتند، باعث تألیفرسائلالنوردرطولسی‌وچهارسالشد.

نگاهبسیارمثبتنورسی بهاهل‌بیت پیامبر (ص) واستفادهازبرخیتعالیمآن‌هاآنهاازجمله دعاهای امام زین‌العابدین نظیر دعای جوشن کبیر نقش و جایگاهوالای اهل‌بیت (ع) را درآرایعرفانی او نشان می‌دهدمی دهد. همچنین نقشوتأثیرفراوانویدروحدتواخوتبینمذاهب اسلامی به‌خصوص تلاش برای ایجاد گفتمان و هم‌سخنی بین دو مذهب شیعه و سنی، بیان‌کنندهبیان کننده باورعرفانیوقرآنیایشاندر تقریبمذاهباسلامیبایکدیگر است.

3- اهداف تحقیق

مهم‌ترینهدفاینتحقیق، بررسی آراء عرفانیبدیع‌الزماننورسی به‌ویژه معرفی روش وی در تأسیس طریقتی جدید با استفاده از واژه‌هایواژه های قرآنی است؛ افزون بر این اهدافدیگر این تحقیق؛ آشناییبانوآوری‌هایعرفانینورسیدرگسترشواحیایفرهنگ ومعنویتاسلامی؛استفادهازتوانمندیقرآن، اخلاقوعرفانبرایمقابلهباهجومفرهنگاستعماریغرب به‌وسیلهبه وسیله نجات قرآن و تعالیم آن از مهجورتمهجوریت؛و مقابله با رشدوگسترشسکولاریسم، بی‌دینیوغرب‌زدگیدربینحاکمیتوامتاسلامیبه‌خصوصدرترکیه هستمی باشد. اینتحقیقاگرثابت کندکهنورسیبانوآوری‌هایعرفانیوتغییراتاساسیخوددراینباب، توانستهاستیکشخصیتچندوجهی عرفانی، سیاسی، علمی، تقریبی، باتأثیرگذاریتاثیرگذاریبسیارازخودبه‌جاگذارد، ازجنبهبنیادینوکاربردی، نشان‌دهنده تأثیر و نقشعمیقعرفاناسلامیدرحیاتدینی، سیاسی، اجتماعیوفرهنگیمسلمانان؛بیداریاسلامی، مبارزهبااستبدادواستعماردرایندورهخواهدبود.

4- پرسش‌های تحقیق

4-1 پرسش‌های اصلی

آرایعرفانیبدیع‌الزماننورسیبرپایهکلیاترسائلالنورکداماست؟

4-2 پرسش‌های فرعی

1- شرح‌حال بدیع‌الزمان نورسی در کلیات رسائل النور چیست؟

2- کلیات رسائل النور شامل چه بخش‌هایی است؟

3- مباحثعرفان نظری، عرفان عملی و ادبیات عرفانی در کلیاترسائلالنور چیست؟

4- دیدگاه‌های نورسی درباره طریقت‌های عرفانی در کلیات رسائل النورچیست؟

5- طریقت قرآنی نوری در کلیات رسائل النورچیست؟

5- پیشینه تحقیق

الف) داخلی: برایدستیابی به تحقیقاتصورتگرفتهدربارهنورسی، افکارواندیشه‌هایویدرایران، جستجوییدر سطح وب و به‌خصوصسایت‌هایسایتهای:خانهکتاب، کتابخانهملیو www. Lib.ir انجامپذیرفت که درنهایتدر نهایت آثار ذیل به فارسی ترجمه‌شدهترجمه شده بود.

سعید، حبیبمحمد، بدیع‌الزمانسعیدنورسی:دعوتگرمسلمانکردوپرچم‌دارمبارزهباسکولاریسم؛نورسی، سعید، اشاراتالاعجازفیمظانالایجاز، ترجمهمحمدبانه‌ای؛‌ واحده، شکران، زندگینامهیکروشنفکربدیع‌الزمانسعیدنورسی،ترجمه فرزادسیفیکاران؛نورسی، سعید، کلمات، مترجممحمدطاهرحسینی؛نورسی، سعید، راهنماینسلجوان،ترجمهقدیرگلکاریان؛نورسی، سعید، رسالهالیکلمریضومبتلی، مترجمکیومرثیوسفی. همچنین باجستجودرسایتایرانداکهیچپایان‌نامه‌ایپایان‌نامهایدربارهایشانبهدستنیامد، امابارجوعبهسایت‌هایسایتهایداخلینظیرنورمگز، مگیرانواستفادهازواژه‌هایمناسب، مقالاتیبهدستآمدکه دربرخیازآن‌هامطالب اندکیدربارهآرایعرفانینورسیوجود داشت، ازجمله: امیردهی، ع، شیخسعیدنورسی، اصلاحگریعارفوقرآن‌پژوهیقابل.

ب) خارجی: براییافتنکتبومقالاتعربیبه سایت‌هایسایت های:کتابلینک، مکتبهمکتبة ااالمصطفی، مکتبهمکتبةاسکندریه اسکندریة وسایت‌هایسایت های مربوط به بدیع‌الزمان نورسی رجوعشدوازبینآثاربی‌شماردراین‌باره، آنچهبهموضوعموردبحثارتباطداشت، شاملمواردذیلبود: غزاوی، سعید، هلکانبدیعالزمانالنورسی صوفیا؛حنطور، احمدمحمدعلی، نظراتفیالادبالصوفیعندالنورسی؛یونس، عبدالمنعم، النورسیورویتهرویتةللتصوفالمعاصر؛انصاری، فرید،بدیع‌الزمانمنبرزخالتصوفالیالمعراجالقرآن؛رمضان، محمدتوفیق،تصوفواثرهفیشخصیةسعیدالنورسیوکتاباته؛عبدالحمید، محسن،تربیةالسلوکیهعندالنورسی؛فهدی، عبدالفتاح، بعدالصوفیعندالبدیعالزمانالنورسیمنخلالکتاباللمعات؛ونورسی، سعید، انوارالحقیقه:مباحثفیالتصوفوالسلوک، ترجمهاحسانالصالحی، ازجملهآثاریبود که بهزبانعربینوشته‌شدهودرآن‌هابهمباحثعرفانیوسلوکیبدیع‌الزمانواثرآندرحیاتویاشاره‌کرده‌اند.علاوه بر این‌ها براییافتنکتبومقالاتانگلیسیدرسطحوبباکلیدواژهBediuzzaman said nursiو Rilase-I nur وچندکلیدواژهدیگرجستجوصورتگرفتوچنداثربهدستآمدکهشاید مناسب‌ترین آن‌هاکتابIslam in modern turkey اثر Mary f.Weldباشد که در آن به‌تمامی زوایای زندگی نورسی توجه شده است.

به‌طورکلی می‌توان گفت، اینتحقیقدرمقایسهبامواردذکرشدهفوق، دارایچندویژگیاست:اولاینکه، اینکارتکرارهیچ‌یکازکارهایمعرفی‌شدهنیست؛دوماینکه، اغلبآثاربهمعرفیزندگانی، آرایواندیشه‌هاینورسی در تمام زمینه‌ها یاشرحوتفسیررسائلالنور، بدونتبیینارتباطمنسجمبابعدعرفانیایشانپرداخته‌اند؛سوماینکه، مقالاتیکهبهارائهآرایعرفانیوی توجه کرده‌اند، برپایه‌یکبخشازمجموعهآثارویویاتنهابهجنبهمعدودیازآرایعرفانیویاشاره‌کرده‌انداشارهکرده‌اند.

فایدهتحقیق

آگاهینسبتبهویژگی‌هایعرفانینورسیازجمله: نوآوری‌هاینوآوری هایعرفانیویباتوجهبهشرایطونیازهایزمان؛انتقادازتصوفسنتیوتلاشبرایایجادنقشعمیق‌تریعمیق تریبرایعرفانوتصوفاسلامیوطرح نوعیازعرفان قرآنی، ازفوایدعملیاینپژوهشبهشمارمی‌آید.

- موانع تحقیق

ازجمله موانع تحقیق دراین‌باره، عدم وجود یک کار پژوهشی یا اثر تحقیقی به زبان فارسی است، درنتیجه کار را برای یک دانشجوی فارسی‌زبان کمی دشوار می‌کندمی کند. ازجمله سختی‌های کار اینکه، ابتدا باید مطالب را از رسائل النورجستجو، سپس آن‌ها را به فارسی ترجمه کرد و دست‌آخر هم آن‌ها را به شکل و ساختار یک تحقیق نهایی درآورد. به‌هرحال امید است که این تحقیق بتواند راهگشای تحقیقات عمیق‌تر و شایسته‌تری در این خصوص باشد.

8- روش تحقیق

پژوهش حاضر با روش توصیفی به دنبال پاسخگویی به چگونگی آرای عرفانی بدیع‌الزمانبدیع الزمان نورسی است و بدون شک در کشور ما و به زبان فارسی یگانه است. گرچه نیاز به تحقیقی توصیفی که به جمع‌آوری و دسته‌بندی تمام ابعاد مختلف آرای عرفانی نورسی بپردازد، آشکار است.

نوع تحقیق کتابخانه‌ای و مطالب با مراجعه به کتابخانه‌ها و سایت‌های اینترنتی تنظیم‌شده است. برای چنین پژوهشی نیاز به مطالعه میدانی ناگزیر بود که از وجود چند دانشجوی ترک که از پیروان طریقت نورجیه بوده و در ایران مشغول تحصیل بودند، مشورت و نکات مبهم مباحث رفع شد.

فصل اول:

کلیات و مفاهیم

 

1-تصوفوعرفان

در این تحقیق از بین شخصیت چندوجهی بدیع‌الزمان سعید نورسی تنها به مباحث و آرای عرفانی ایشان پرداخته می‌شود.

در ابتدا مقدمه‌ای در معرفی تصوف و عرفان، معنای لغوی و اصطلاحی عرفان و تصوف؛ و سیر تصوف و طریقت‌ها در کشور ترکیه ضروری است.

عرفانوتصوفدوواژهکلیدیدر فرهنگاسلامی و بیانگر بعدمعنویدرجهاناسلاماست. درقرونمیانهکلمه «عارف» و «صوفی» مترادف همدیگر بود و به‌جای هم به کارمی‌رفتوبههمینجهتسهنمطآخرکتاباشاراتابن‌سینابهنامتصوفشناخته‌شدهاست.[1]اماگذشتزمانباعثشدکهعرفانوتصوفدرایراناسلامیودرنزدشیعهازیکدیگرفاصلهبگیرندوهمان‌گونههمان گونهکهازنظرلغتبینایندوکلمهتفاوت بود، ازنظراصطلاحنیزبه‌صورتمتفاوت به کاررفت.بهاینمعنیکهتصوفراه و روش زاهدانه که بر بنای شرعی، تزکیه نفس، اعراض از دنیا برایدنیابرای رسیدن به‌حقبه حق تعالی و حرکت در مسیر کمال مبتنی است؛ . اما عرفان روش فکری و فلسفی متعالی و عمیقی است که می‌خواهدمی خواهد به شناخت خداوند تعالی، شناخت حقایق امور و اسرار علوم از راهی جز راه فیلسوفان و حکیمان برسد. راه آن اشراق، کشف و شهود است.[2]

شهیدمطهریتفاوتمیانایندوواژهرااین‌گونهبیانمی‌کندکه«عرفان»، بیانگربعدفرهنگیاینگروهخاصاست و «تصوف» بعداجتماعیآن‌هارابیانمی‌کند[3]؛اهلعرفانهرگاهباعنوانعلمییادشوند، باعنوان «عرفا» وهرگاهباعنواناجتماعی‌شانیادشوند، غالباًباعنوان «متصوفه» یادمی‌شوند.

1-1معنایلغویواصطلاحیتصوف

تصوفمصدرثلاثیمزیدازبابتفعل، درلغتبهمعنایصوفیشدناست.بابتفعلدرعربیمبین داراشدنچیزی یاصفتیاست.بههمینقیاسازکلمهصوفی «تصوف» ساختهشد.[4]جمعصوفی «صوفیه» استکهبه‌صورتنامیبرایپیروانتصوفبهکارمی‌رود[5]. در رابطه با صوفی و ریشه آن اختلاف در باب ریشه و معنای صوفی، باعث شده تا بیش از چندین وجه را برای ریشه صوفی ذکر کنند که به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.[6]

گروهی آن را اشتقاق از عربی نمی‌دانند و گروهدیگرتأکیدبر مشتق عربی بودن آن دارند. جدای از این‌ها، هجویری همانند برخی، هیچنوعاشتقاقی برای آن نمی‌پذیرد و آن را از صفا می‌داند که صوفیان با تزکیه به آن رسیده‌اند.[7]

گروهی که قائل به ریشه عربی برای آن هستند می‌گویند: صوفیمشتقازصف (ضدکدورتنفسانی)[8]؛صوفانه (نوعیگیاهصحرایی)[9]؛ مشتقازصفبهاینمعناکه اهل تصوف با داشتن همت والا با تمام قلب خود به خدا و با همه وجود خود در محضر خدا درصفاولهستند[10]؛ صفه (سکوی مسجدالنبی)[11]، مشتق از صوف به معنای پشم گوسفند[12] یا موهاییکهدرقسمتانتهای پشت سرمی روید، دانسته‌اند.[13] بیرونی در تحقیق ماللهند، صوفی را برگرفته از واژه یونانی «سوفی، سوفیا» می‌داندمی داند که به معنی حکمت است.[14]

به‌هرحالبه هر حال تصوف به معنای صوف پوشیدن آمده است.[15] در زبان عربی، برخلافبر خلاف زبان فارسی صوفی به معنای پشم فروش به کار می‌رودمی رود، نه کسی که لباس پشمی پوشیده باشد؛ . بنابراین شاید واژه صوفی درباره زاهدان پشمینه‌پوشپشمینه پوش، از ساخته‌هایساخته های ایرانی‌هایایرانی های ساکن بصره و کوفهوکوفه باشد و ازآنجااز آنجا به سرزمین عربی سرایت کرده و درباره آن، وجوه اشتقاق گوناگون خارج از قواعد عربی نوشته‌اندنوشته اند.[16]

بیش از هزار تعریف دربارهماهیتتصوف ازبزرگان صوفیه نقل‌شدهاستکهدرظاهرمتفاوتهستند. عبارت سهروردی دراین‌بارهدر این باره چنین است: «اقوال المشایخ فی ماهی التصوف تزید علی ألف قول»:[17] اقوال مشایخ صوفیه در تعریف تصوف بیش از هزار قول است؛ امامفهومیکهازآن‌هابرداشتمی‌شود، یکیاست. ابوالقاسم قشیری درباره تصوف می‌نویسدمی نویسد: «« و این اسمی نیست که اندر زبان تازی او را باز توان یافت یا آن را اشتقاقی است و ظاهرترینظاهر ترین آنست که لقبی چون لقی‌هایلقی های دیگر» »[18]، «جنیدبغدادی، صوفی شدنرادرپیوندباحق‌تعالیوقطعوابستگیبهغیراومی‌جست.[19] ابوالحسیننوری، تصوفراترککلیهلذایذنفسانیمی‌دانست؛ وشبلیتصوفرااشتغالبهذکرخدا، بیاندیشیدنبهغیراومعرفیمی‌کند.[20]؛ ابوسعیدابو سعید ابوالخیر می‌گفت: تصوف دو چیز است؛ یکسو نگریستن و یکسان زیستن. همچنین ابوالحسینابوالحسین نوری می‌گویدمی گوید: تصوف دست داشتن و ترک همه حظوظ نفسانی بود، و گفت صوفیان آنانند که جان‌هایجانهای ایشان از کدورت بشریت آزاد گشته است و از آفت نفس صافی شده و از هوا خلاص یافته تا در صف اول و درجه اعلی با حق بیارمیده‌اندبیارمیده اند و از غیر وی اندر رمیده... .»[21] نیز، صوفی آن است که «آنچ کند پسند حق کند تا هرچه حق کند او بپسندد.»[22] شبلی می‌گویدمی گوید: صوفی کسی است که در هر دوجهاندو جهان جز خدا را نمی‌بیندنمی بیند.[23]

با توجه به تعاریف فوق می‌توانمی توان گفت: تصوف راهی برای زهد و قناعت و ترک دنیا شمرده می‌شودمی شود و از گذشته تاکنونتا کنون راه و روشی برای زهد و عابدان دین‌مداردین مدار شمرده می‌شودمی شود.

1-2 معنایلغویواصطلاحیعرفان

عرفانازریشهعرفبهمعنیشناختیهمراه باتفکروتدبراستکهدرآثارشیئیحاصلمی‌شود. راغباصفهانیدرمفرداتمی‌آوردمی آورد: المعرفةوالعرفانادراکالشیئبتفکروتدبرلاثرهوهواخصّمنالعلمویضادّهالانکار…»: معرفت و عرفان شناختی است که با همراهی تفکر و اندیشه در نشانه‌های اشیای به دست می‌آید.شناخت اخص از دانش و متضاد با انکار است.[24]

عرفان در اصطلاح، راه و روشی است که طالبان حق برای رسیدن به مطلوب و شناسایی حق انتخاب می‌کنند. شناسایی حق به دو طریق میسر است: یکی به استدلال از اثر به مؤثر، از فعل به صفت و از صفت به ذات که مخصوص انبیا، اولیا و عرفا است. درواقع روش و طریقه‌ای ویژه و نوعی شناخت و معرفت است که از راه دل، کشف و شهود به‌صورت مستقیم و بدون واسطه به دست می‌آید.

2- سیر و تطور تصوف در ترکیه

اولین گروه‌های صوفی که در آسیای صغیر (ترکیه) فعالیت خود را پس از سال 463 ق آغاز کردند به آن‌ها صوفیان مجاهد می‌گفتند. این‌هااینها برای ترویج اسلام از آسیای مرکزی و خراسان به آسیای صغیر می‌آمدند. هجوم مغولان باعث شد تا برخی از مشایخ کبرویه ازجمله: پدر مولانا بهاءالدینبهاء الدین ولد، نجم الدین رازی و مجدالدین بغدادی به‌جانب غرب (آناتولی) بیایند.[25]

این جریانات و اندیشه‌های صوفیانه در دوران سلجوقی و در عهد عثمانی ازجمله خواجه احمد یسوی (معروف به‌پیربه پیر ترکستان) و طریقت‌های رفاعیه، خلووتیه در قرن هفتم از ابن عربی تأثیر پذیرفتند.[26]

با تضعیف دولت عثمانی در قرن سیزدهم، دول بیگانه، برای تجزیه این امپراتوری وارد جنگ شدند. طریقت‌ها هم برای دفاع، در جنگ‌هایی که به جنگ‌های آزادی‌بخش مشهور شده، شرکت کردند. دولت عثمانی به‌سرعت سرزمین‌های وسیع خود را از دست داد و سقوط کرد و به‌جای آن، مصطفی کمال پاشا (آتاتورک) دولت جمهوری ترکیه را در 1923 م. با بهره‌گیری فراوان از یاری و نفوذ مشایخ طریقت‌ها، تأسیس کرد. درباره تأثیرگذاری و نفوذ طریقت‌ها، برخی بر این باورند که آن‌ها، مهم‌ترین و مفصل‌ترین شکل بروز اسلام در ترکیه هستند. در نخستین مجلس مؤسسان جمهوری تازه تأسیس ترکیه، مشایخ بسیاری به‌عنوان عضو، فعال بودند. پس از افتتاح مجلس، با خواندن برخی دعاها، اعضای آن به زیارت آرامگاه حاجی بیرام ولی پیر طریقت «بیرامیه» در آنکارا رفتند. مصطفی کمال که گفته بود دولت جدید حامی سیاست تجدید طلبی خواهد بود، به مرور انقلاب‌های بنیادین فرهنگی را آغاز کرد. درنتیجه برخی افراد دین‌دار به علت اینکه اقدامات آتاتورک، جامعه را به بی‌دینی می‌کشاند، با اقداماتش مخالفت کردند.[27]

 

[1]. ابن‌سیناابن سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات مع شرح الخواجه نصیرالدیننصیر الدین تاطوسی الطوسی و المحاکمات لقطب الدین الرازی، با تحقیق کریم فیضی، مطبوعات دینی، قم، 1383، ج 3ج3، صص 369 – 453.

[2]. سجادی، ضیاءالدین، مقدمات تاسیسیه فی التصوف و العرفان و الحقیقه المحمدیه، احمد الاشتیانی؛ کریم الامیری فیروزکوهی دارالهادی، بیروت،1423 قق.، ص 12ص12.

[3]. مطهری، مرتضی، کلیات علوم اسلامی، قم، 1371 ش، ج 2، صص 75-76.

[4]. نفیسی، سعید، سرچشمهٔ تصوف در ایران، [ببی جا] ، 1343 ش، ص 74.

[5]. شرتونی، سعید، اقرب‌الموارد فی فصح‌العربیه و الشوارد،مکتبة البنان، بیروت، 1413 قق.، ج 1ج1، صص 670.

[6]. ر.ک.: کاشانی، عزالدین محمود بن علی، مصباح الهدایة، با تصحیح و مقدمه و تعلیقات: استاد علامه جلال‌الدینجلال الدین همایی، نشر هما، تهران، 1381، ص 63-82.

[7]. هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان، کشف‌المحجوبکشف المحجوب، تصحیح ژوکوفسکیزوکوفسکی، با مقدمه قاسم انصاری، طهوری، تهران، 1376، ص 35.

[8].قشیری، عبدالکریم، رساله قشیریه، تحقیق و اعداد معروف زریو و علی عبدالحمید بلطه جی، دارالجیل، بیروت، بی نا،ص67-69.

[9].ابن الجوزی، ابوالفرج، تلبیس ابلیس، بیروت، دارالقلم، چاپ اول، 1404 قق.، ص 135.

[10]. غزالی، ابوحامد محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، ج 5ج5، دارالهادی، بیروت، 1412 قق، صص 107.

[11]. کاشانی، عزالدین محمود بن علی، مصباح الهدایة، ص 67.

[12]. کلاباذی، ابوبکر، التصوف علی مذهب التصوف، ترجمه محمدجوادمحمد جواد شریعت، اساطیر، تهران، 1371، ص 25.

[13]. کاشانی،، مصباح الهدایة، ص 63-82؛ ر.ک: رجایی، احمدعلیاحمد علی، خلاصه شرح تعرف، تصحیح احمدعلیاحمد علی رجایی، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران، 1349، صص 38-46.

[14]. کاشانی، پیشینهمان، ص 65.

[15]. قشیری، عبدالکریم، رساله قشیریه، ص 279.

[16]. کاشانی، پیشین، ص 82؛ کاشانی، عزالدین محمود بن علی، مصباح الهدایة، با تصحیح و مقدمه و تعلیقات: استاد علامه جلال‌الدینجلال الدین همایی، نشر هما، تهران، 1381 شش ، صصصص 82،63.

[17]. سهروردی، عمر بنعمربن محمد، عوارف المعارف، بیروت، دارالکتاب العربی، 1403 ق، ص 57.

[18]. قشیری، عبدالکریم، رساله قشیریه، ص 279.

[19]. سراج، ابونصر، اللمع فی التصوف، ترجمه مهدی محبتی، تهران، 1382 ش، ص 82.

[20]. عبادی، اردشیر، مناقب الصوفیه، تصحیح نجیب مایل هروی، تهران، 1362 ش، ص 30.

[21]. محمد بن منور، اسرارالتوحیداسرار التوحید، تصحیح ذبیح‌اللهذبیح الله صفا، امیرکبیرامیر کبیر، تهران، 1361، ص 298.

[22]. عبادی، مناقب الصوفیه، ص 290.

[23]. هجویری، کشف‌المحجوبکشف المحجوب، ص 44ص44.

[24]. راغب الاصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، تهران، 1379 ش، ص 560

[25]. ارول قلیچ، محمود، «تصوف در آسیای صغیر و بالکان»، دانشنامه جهان اسلام، 1375 بنیاد دایرة‌المعارفدایرة المعارف اسلامی، تهران، 1382، ج 7 ص 419.

[26]. ارول قلیچ، دانشنامه جهان اسلام، ج 7، ص 420.

[27]. ازدالگا، الیزابت، نقشبندیه در آسیای غربی و مرکزی، تغییر و تداوم، ترجمه فهیمه ابراهیمی، تهران، 1389، ص 428.

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



آرای عرفانی بدیع‌الزمان سعید نورسی بر پایه کلیات رسائل النور


آرای عرفانی بدیع‌الزمان سعید نورسی  بر پایه کلیات رسائل النور

آرای عرفانی بدیع‌الزمان سعید نورسی بر پایه کلیات رسائل النور

 

چکیده
عرفای بزرگ در مقاطع سرنوشت‌ساز حیات اجتماعی و فکری مسلمانان ایفای نقش کرده‌اند؛ شاید مهم‌ترین دوره‌ای که بتوان بدان اشاره کرد، دوره بعد از حمله مغول و فروپاشی خلافت عباسی است. این عرفا و متصوفه بودند ـ علی‌رغم همه انتقادات ـ که توانستند از نو نظم و نسقی به حیات اجتماعی و فکری بدهند. بدیع‌الزمان سعید نورسی (1876 م./1294- 1960 م/1379 ق) عارف، قرآن‌پژوه، دعوتگر و مصلح تقریبی، از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین رجُل دینی، سیاسی و فرهنگی کرد تبار معاصر ترکیه بعد از فروپاشی خلافت عثمانی، یک‌بار دیگر درصدد ایفای این نقش مهم بوده است.
پایان‌نامه حاضر، درصدد است با بازخوانی و تحلیل آرای عرفانی بدیع‌الزمان نورسی که در کلیات رسائل‌النور ارائه‌شده است، گامی ولو کوچک در جهت شناساندن بهتر و بیشتر این عارف برجسته معاصر، به جامعه علمی ایران بردارد.
بر اساس شواهد و قراین، نورسی ابتدا بر طریقت نقشبندیه سیر و سلوک می‌کرده است؛ اما سرانجام با الهام از قرآن، طریقت نوری را بر پایه چهار اصطلاح قرآنی: عجز، فقر، شفقت و تفکر ابداع کرد که در کلیات رسائل‌النور تبیین نموده است، بررسی تطبیقی به ما نشان می‌دهد که بدیع‌الزمان نورسی ضمن پذیرش محاسن بی‌شمار تصوف و طریقت‌ها، نیز به ذکر آسیب‌ها و زیان‌های طریقت‌ها پرداخته، از مزایای آن‌ها در طریقت خود بهره برده است؛ به‌ویژه تأثیرپذیری وی از طریقت نقشبندیه مشهودتر است. پژوهشگر شیوه کتابخانه‌ای را برای پژوهش خود انتخاب کرده است.
واژگان کلیدی: بدیع‌الزمان سعید نورسی، رسائل‌النور، طریقت نوری، حقایق ایمانی، نجات ایمان، تصوف ترکیه.
فهرست مطالب
1- بیان مسئله 2
2- اهمیت و ضرورت مسئله 3
3- اهداف تحقیق 3
4- پرسش‌های تحقیق 4
4-1 پرسش‌های اصلی 4
4-2 پرسش‌های فرعی 4
5- پیشینه تحقیق 4
6- فایده تحقیق 6
7- موانع تحقیق 6
8- روش تحقیق 6
فصل اول: 8
کلیات و مفاهیم 8
1-تصوف و عرفان 9
1-1معنای لغوی و اصطلاحی تصوف 10
1-2 معنای لغوی و اصطلاحی عرفان 12
2- سیر و تطور تصوف در ترکیه 13
2- 1 طریقت‌ها در ترکیه: 14
2- 2طریقت نقشبندیه: 14
2-3طریقت بکتاشیه: 15
2- 4 طریقت مولویه: 16
2-5 طریقت قادریه: 16
2-6 طریقت سلیمانیه: 16
2-7 طریقت نورسیه (نورجی): 17
فصل دوم 20
شرح‌حال بدیع‌الزمان سعید نورسی 20
1- مقدمه: 21
1-1بخش اول: مرحله اول زندگی نورسی (سعید قدیم) 21
1- 2بخش دوم: مرحله دوم زندگی نورسی (سعید جدید) 27
1-3 بخش سوم: مرحله سوم زندگی نورسی (سعید سوم) 31
1-4بخش چهارم: اساتید عرفانی 34
5- 1 اعتقادات 48
5-2 نورسی و سیاست 49
فصل سوم: 53
معرفی کلیات رسائل النور 53
2-مقدمه 54
2-1 بخش‌های اصلی رسائل النور 54
2-1-1کلمات (جلد اول) 55
2-1-2مکتوبات (جلد دوم) 55
2-1-3 لمعات (جلد سوم) 56
2-1-4شعاعات (جلد چهارم) 57
2-2 علل نام‌گذاری آثار به «رسائل النور» 59
2-3 خبر از رساله نور و طلبه‌های آن در قصیده بدیعیه امام علی (ع) 61
فصل چهارم 64
آرای عرفانی و سلوکی نورسی 64
3 جایگاه تصوف و طریقت در نظر نورسی 65
3-1دلایل و شواهد بر صاحب طریقت بودن نورسی 67
3-1-1 گرفتن مرجع علمی و سلوکی از بزرگان طریقت‌های مشهور 67
3-1-2 استفاده از اذکار و اوراد طریقت‌ها به‌ویژه طریقت نقشبندیه 68
3-1-3شرح روش‌های طرق صوفیه به شاگردان 70
3-1-4 ذکر نیکی‌ها، فضایل اولیا، اقطاب صوفیه و فواید طریقت 71
3-1-5 ترغیب و تشویق شاگردان به دعا و مناجات 72
3-1-5 موافقت با تصوف اهل سنت 73
3-1-6 تأکید بر محبت و دوستی به‌عنوان ویژگی مشترک اهل تصوف 75
3-1-7 زهد ورزی در دنیا و اطاعت از روح و قلب 76
3-1-8 تفکر و دیدن جمال و کمال (تجلی) 76
3-2 عرفان نظری 77
3-2-1 وحدت وجود 78
3-2-2 وحدت شهود 80
3-2-3 نقد ابن عربی و نظریه وحدت وجود وی 82
3-2-4 ضررهای وحدت وجود 83
3-3 معرفی اصطلاحات عرفانی موجود در رسائل النور 84
3-3-1 معاد 85
3-3-3 لوح محفوظ 87
3-3-4 لوح محو و اثبات 88
3-3-5 فنا 89
3-3-5 لیله القدر 91
3-3-6 سیر و سلوک 92
3-3-7 عشق الهی 94
3-3-9 اقطاب 97
3-3-10 کشف 98
3-4 عرفان عملی 101
3-4-1 تعریف عرفان عملی: 101
3-4-2سلوک عملی نورسی 101
3-5 ادبیات عرفانی 104
3-5-1ادبیات عرفانی و صوفیانه در رسائل النور 105
3-5-2 بهره‌گیری از ادبیات فارسی 105
3-6 طریقت عرفانی نورسی 107
3-6-1 حقیقت طریقت و شریعت ازنظر نورسی: 107
3-6-2 نظر نورسی درباره غالیان و جهله صوفیه 109
3-6-3 نگاه آسیب شناسانه به تصوف و طریقت‌ها 109
فصل پنجم: طریقت قرآنی نوری 113
4-1عوامل تأثیرگذار بر شخصیت عرفانی و سلوکی نورسی 114
4-1-1 طریقت نقشبندیه و نقش آن در شخصیت و آرای عرفانی نورسی 114
4-1-2چگونگی سلوک عرفانی بدیع‌الزمان نورسی 117
4-2 مبانی و اصول 119
4-2-1 قرآن کریم: 119
4-2-2 سنت رسول (ص): 120
4-2-3 ایمان و اسلام: 121
4-2-4 معرفت عمیق نسبت به نفس انسانی: 122
4-2-5 شناخت دقیق شرایط جامعه: 123
4-3 ویژگی‌های طریقت نوری 123
4-4 عناصر تشکیل‌دهنده طریقت نوری 125
4-4-1 مرحله اول طریقت نوری؛ عجز (ناتوانی) 126
4-4-2 مرحله دوم طریقت نوری؛ فقر (نیازمندی) 129
4-4-3 مرحله سوم طریقت نوری؛ شفقت؛ (مهربانی و رقت قلب) 130
4-4-3-1 اساس شفقت در طریقت نوری 131
4-4-3-2 ویژگی‌های شفقت در طریقت نوری 133
4-4-4 مرحله چهارم طریقت نوری (تفکر) 135
4-4-4-1ویژگی‌های تفکر در طریقت نوری 138
4-5 ویژگی‌ها و مشخصه‌های آرای عرفانی نورسی 142
4-5-1 نورسی و دعا 143
4-5-2 نورسی و جوشن کبیر 145
4-5-3 نورسی و اخلاص 146
4-5-4 نورسی و تأکید بر ذکر (یا بَاقی أنتَ البَاقی) 148
4-5-5 نورسی و اهل‌بیت (ع) 149
4-5-6 نورسی و تجلی اسمای حسنی 152
4-5-7 نورسی و فنای فی الاخوان، مسلک اخوت و خلت 153
4-5-8نورسی و مکاشفات اولیای الله 154
4-6 نورسی و تفسیر و تأویل قرآنی و عرفانی 154
4-6-1 دلیل برتری قرآن 154
4-6-2 تفسیر شهودی 155
نتیجه‌گیری 158
پیشنهاد‌ها 162
تصاویر 163
1- بیان مسئله
اگرچه تاکنون به‌صورت پراکنده در باب معرفی شخصیت، آثار و افکار بدیع‌الزمان نورسی آثاری تألیف شده و در برخی موارد به آرای عرفانی و سلوکی ایشان نیز توجه شده است، اما آنچه باعث ایجاد انگیزه و شوق علمی برای پرداختن به این موضوع شده است: آرای عرفانی جایگاه مهم این آراء، ظهور چند طریقت بر پایه آراء عرفانی ایشان به‌ویژه طریقت نورسیه (نورجیه) در ترکیه و پیروان فراوان وی در ترکیه، کشورهای همسایه ترکیه و سایر نقاط جهان است. به‌رغم تحقیقات علمی و کنگره‌های متعدد بین‌المللی درباره بدیع‌الزمان نورسی و آرای وی، یک تحقیق نظام‌مند، منسجم و مبسوط که مشتمل بر غالب آرای عرفانی ایشان باشد، کمتر صورت گرفته است.
حسن این تحقیق، در ابتدا، شناسایی آرای عرفانی نورسی به زبان فارسی است که تاکنون در این خصوص، کاری صورت نگرفته است؛ دیگری گردآوری اطلاعات عرفانی ایشان به‌صورت موضوعی و دسته‌بندی‌شده است. از آن میان، اطلاعاتی مانند انتقادات نورسی به برخی مباحث عرفانی، اشخاص و طریقت‌ها؛ ارادت به برخی عارفان؛ تأسیس طریقت نوری بر پایه قرآن؛ انتقاد به وحدت وجود، گرایش به وحدت شهود؛ و تعاریف، اصطلاحات تصوف و عرفان و... ارائه می‌شود تا برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به‌ویژه محققان رشته تصوف و عرفان اسلامی سودمند باشد.
در این تحقیق غالباً از منابع مکتوب عربی و بعضاً انگلیسی استفاده‌شده است و از نوآوری آن، تجزیه‌وتحلیل ابعاد و زوایای آرای عرفانی نورسی به‌صورت روشمند و با تکیه‌بر منابع دست‌اول، است.
2- اهمیت و ضرورت مسئله
آراء عرفانی بدیع‌الزمان نورسی نقش بسیار آشکاری در شخصیت و حیات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی وی به‌عنوان: احیاگر تفکر اسلامی، اصلاح‌طلب، نظریه‌پرداز سیاسی، قرآن شناس و مفسر قرآن در دنیای اسلام، به‌ویژه در ترکیه داشته است. فعالیت‌های کم‌نظیر نورسی در مبارزه با استعمار، سکولاریسم، بی‌دینی، اصلاح دینی و اخلاقی هیئت حاکمه، نقش شایسته‌ای در زنده کردن فکر دینی، گسترش اسلام‌گرایی، نجات مردم از استبداد و استعمار داشته است. بررسی نقش برجسته نورسی در دفاع از قرآن و اسلام، در برابر توطئه غربی‌ها، - که قصد نابودی قرآن و از بین بردن ارتباط مستحکم بین قرآن و مسلمانان را داشتند، باعث تألیف رسائل النور در طول سی‌وچهار سال شد.
نگاه بسیار مثبت نورسی به اهل‌بیت پیامبر (ص) و استفاده از برخی تعالیم آن‌ها ازجمله دعاهای امام زین‌العابدین نظیر دعای جوشن کبیر نقش و جایگاه والای اهل‌بیت (ع) را در آرای عرفانی او نشان می‌دهد. همچنین نقش و تأثیر فراوان وی در وحدت و اخوت بین مذاهب اسلامی به‌خصوص تلاش برای ایجاد گفتمان و هم‌سخنی بین دو مذهب شیعه و سنی، بیان‌کننده باور عرفانی و قرآنی ایشان در تقریب مذاهب اسلامی با یکدیگر است.
3- اهداف تحقیق
مهم‌ترین هدف این تحقیق، بررسی آرا ء عرفانی بدیع‌الزمان نورسی به‌ویژه معرفی روش وی در تأسیس طریقتی جدید با استفاده از واژه‌های قرآنی است؛ افزون بر این اهداف دیگر این تحقیق؛ آشنایی با نوآوری‌های عرفانی نورسی در گسترش و احیای فرهنگ و معنویت اسلامی؛ استفاده از توانمندی قرآن، اخلاق و عرفان برای مقابله با هجوم فرهنگ استعماری غرب به‌وسیله نجات قرآن و تعالیم آن از مهجورت؛ و مقابله با رشد و گسترش سکولاریسم، بی‌دینی و غرب‌زدگی در بین حاکمیت و امت اسلامی به‌خصوص در ترکیه هست. این تحقیق اگر ثابت کند که نورسی با نوآوری‌های عرفانی و تغییرات اساسی خود در این باب، توانسته است یک شخصیت چندوجهی عرفانی، سیاسی، علمی، تقریبی، با تأثیرگذاری بسیار از خود به‌جا گذارد، از جنبه بنیادین و کاربردی، نشان‌دهنده تأثیر و نقش عمیق عرفان اسلامی در حیات دینی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسلمانان؛ بیداری اسلامی، مبارزه با استبداد و استعمار در این دوره خواهد بود.
4- پرسش‌های تحقیق
4-1 پرسش‌های اصلی
آرای عرفانی بدیع‌الزمان نورسی بر پایه کلیات رسائل النور کدام است؟
4-2 پرسش‌های فرعی
1- شرح‌حال بدیع‌الزمان نورسی در کلیات رسائل النور چیست؟
2- کلیات رسائل النور شامل چه بخش‌هایی است؟
3- مباحث عرفان نظری، عرفان عملی و ادبیات عرفانی در کلیات رسائل النور چیست؟
4- دیدگاه‌های نورسی درباره طریقت‌های عرفانی در کلیات رسائل النورچیست؟
5- طریقت قرآنی نوری در کلیات رسائل النورچیست؟
5- پیشینه تحقیق
الف) داخلی: برای دستیابی به تحقیقات صورت گرفته درباره نورسی، افکار و اندیشه‌های وی در ایران، جستجویی در سطح وب و به‌خصوص سایت‌های: خانه کتاب، کتابخانه ملی و www. Lib.ir انجام پذیرفت که درنهایت آثار ذیل به فارسی ترجمه‌شده بود.
سعید، حبیب محمد، بدیع‌الزمان سعید نورسی: دعوتگر مسلمان کرد و پرچم‌دار مبارزه با سکولاریسم؛ نورسی، سعید، اشارات الاعجاز فی مظان الایجاز، ترجمه محمد بانه‌ای؛‌ واحده، شکران، زندگینامه یک روشنفکر بدیع‌الزمان سعید نورسی، ترجمه فرزاد سیفی کاران؛ نورسی، سعید، کلمات، مترجم محمد طاهر حسینی؛ نورسی، سعید، راهنمای نسل جوان، ترجمه قدیر گلکاریان؛ نورسی، سعید، رساله الی کل مریض و مبتلی، مترجم کیومرث یوسفی. همچنین با جستجو در سایت ایرانداک هیچ پایان‌نامه‌ای درباره ایشان به دست نیامد، اما با رجوع به سایت‌های داخلی نظیر نورمگز، مگیران و استفاده از واژه‌های مناسب، مقالاتی به دست آمد که در برخی از آن‌ها مطالب اندکی درباره آرای عرفانی نورسی وجود داشت، ازجمله: امیر دهی، ع، شیخ سعید نورسی، اصلاحگری عارف و قرآن‌پژوهی قابل.
ب) خارجی: برای یافتن کتب و مقالات عربی به سایت‌های: کتاب لینک، مکتبة اامصطفی، مکتبة اسکندریة و سایت‌های مربوط به بدیع‌الزمان نورسی رجوع شد و از بین آثار بی‌شمار دراین‌باره، آنچه به موضوع موردبحث ارتباط داشت، شامل موارد ذیل بود: غزاوی، سعید، هل کان بدیع الزمان النورسی صوفیا؛ حنطور، احمد محمدعلی، نظرات فی الادب الصوفی عند النورسی؛ یونس، عبدالمنعم، النورسی و رویتة للتصوف المعاصر؛ انصاری، فرید، بدیع‌الزمان من برزخ التصوف الی المعراج القرآن؛ رمضان، محمد توفیق، تصوف و اثره فی شخصیة سعید النورسی و کتاباته؛ عبدالحمید، محسن، تربیة السلوکیه عند النورسی؛ فهدی، عبدالفتاح، بعد الصوفی عند البدیع الزمان النورسی من خلال کتاب اللمعات؛ و نورسی، سعید، انوارالحقیقه: مباحث فی التصوف و السلوک، ترجمه احسان الصالحی، ازجمله آثاری بود که به زبان عربی نوشته‌شده و در آن‌ها به مباحث عرفانی و سلوکی بدیع‌الزمان و اثر آن در حیات وی اشاره‌کرده‌اند. علاوه بر این‌ها برای یافتن کتب و مقالات انگلیسی در سطح وب با کلیدواژه Bediuzzaman said nursi و Rilase-I nur و چند کلیدواژه دیگر جستجو صورت گرفت و چند اثر به دست آمد که شاید مناسب‌ترین آن‌ها کتاب Islam in modern turkey اثر Mary f. Weld باشد که در آن به‌تمامی زوایای زندگی نورسی توجه شده است.
به‌طورکلی می‌توان گفت، این تحقیق در مقایسه با موارد ذکرشده فوق، دارای چند ویژگی است: اول اینکه، این کار تکرار هیچ‌یک از کارهای معرفی‌شده نیست؛ دوم اینکه، اغلب آثار به معرفی زندگانی، آرای و اندیشه‌های نورسی در تمام زمینه‌ها یا شرح و تفسیر رسائل النور، بدون تبیین ارتباط منسجم با بعد عرفانی ایشان پرداخته‌اند؛ سوم اینکه، مقالاتی که به ارائه آرای عرفانی وی توجه کرده‌اند، بر پایه‌یک بخش از مجموعه آثار وی و یا تنها به جنبه معدودی از آرای عرفانی وی اشاره‌کرده‌اند.
6- فایده تحقیق
آگاهی نسبت به ویژگی‌های عرفانی نورسی ازجمله: نوآوری‌های عرفانی وی با توجه به شرایط و نیازهای زمان؛ انتقاد از تصوف سنتی و تلاش برای ایجاد نقش عمیق‌تری برای عرفان و تصوف اسلامی و طرح نوعی از عرفان قرآنی، از فواید عملی این پژوهش به شمار می‌آید.
7- موانع تحقیق
ازجمله موانع تحقیق دراین‌باره، عدم وجود یک کار پژوهشی یا اثر تحقیقی به زبان فارسی است، درنتیجه کار را برای یک دانشجوی فارسی‌زبان کمی دشوار می‌کند. ازجمله سختی‌های کار اینکه، ابتدا باید مطالب را از رسائل النور جستجو، سپس آن‌ها را به فارسی ترجمه کرد و دست‌آخر هم آن‌ها را به شکل و ساختار یک تحقیق نهایی درآورد. به‌هرحال امید است که این تحقیق بتواند راهگشای تحقیقات عمیق‌تر و شایسته‌تری در این خصوص باشد.
8- روش تحقیق
پژوهش حاضر با روش توصیفی به دنبال پاسخگویی به چگونگی آرای عرفانی بدیع‌الزمان نورسی است و بدون شک در کشور ما و به زبان فارسی یگانه است. گرچه نیاز به تحقیقی توصیفی که به جمع‌آوری و دسته‌بندی تمام ابعاد مختلف آرای عرفانی نورسی بپردازد، آشکار است.
نوع تحقیق کتابخانه‌ای و مطالب با مراجعه به کتابخانه‌ها و سایت‌های اینترنتی تنظیم‌شده است. برای چنین پژوهشی نیاز به مطالعه میدانی ناگزیر بود که از وجود چند دانشجوی ترک که از پیروان طریقت نورجیه بوده و در ایران مشغول تحصیل بودند، مشورت و نکات مبهم مباحث رفع شد.
فصل اول:
کلیات و مفاهیم
1-تصوف و عرفان
در این تحقیق از بین شخصیت چندوجهی بدیع‌الزمان سعید نورسی تنها به مباحث و آرای عرفانی ایشان پرداخته می‌شود.
در ابتدا مقدمه‌ای در معرفی تصوف و عرفان، معنای لغوی و اصطلاحی عرفان و تصوف؛ و سیر تصوف و طریقت‌ها در کشور ترکیه ضروری است.
عرفان و تصوف دو واژه کلیدی در فرهنگ اسلامی و بیانگر بعد معنوی در جهان اسلام است. در قرون میانه کلمه «عارف» و «صوفی» مترادف همدیگر بود و به‌جای هم به کار می‌رفت و به همین جهت سه نمط آخر کتاب اشارات ابن‌سینا به نام تصوف شناخته‌شده است. اما گذشت زمان باعث شد که عرفان و تصوف در ایران اسلامی و در نزد شیعه از یکدیگر فاصله بگیرند و همان‌گونه که ازنظر لغت بین این دو کلمه تفاوت بود، ازنظر اصطلاح نیز به‌صورت متفاوت به کار رفت. به این معنی که تصوف راه و روش زاهدانه که بر بنای شرعی، تزکیه نفس، اعراض از دنیا برای رسیدن به‌حق تعالی و حرکت در مسیر کمال مبتنی است؛ اما عرفان روش فکری و فلسفی متعالی و عمیقی است که می‌خواهد به شناخت خداوند تعالی، شناخت حقایق امور و اسرار علوم از راهی جز راه فیلسوفان و حکیمان برسد. راه آن اشراق، کشف و شهود است.
شهید مطهری تفاوت میان این دو واژه را این‌گونه بیان می‌کند که «عرفان»، بیانگر بعد فرهنگی این گروه خاص است و «تصوف» بعد اجتماعی آن‌ها را بیان می‌کند؛ اهل عرفان هرگاه با عنوان علمی یاد شوند، با عنوان «عرفا» و هرگاه با عنوان اجتماعی‌شان یاد شوند، غالباً با عنوان «متصوفه» یاد می‌شوند.
1-1معنای لغوی و اصطلاحی تصوف
تصوف مصدر ثلاثی مزید از باب تفعل، در لغت به معنای صوفی شدن است. باب تفعل در عربی مبین دارا شدن چیزی یا صفتی است. به همین قیاس از کلمه صوفی «تصوف» ساخته شد. جمع صوفی «صوفیه» است که به‌صورت نامی برای پیروان تصوف به کار می‌رود. در رابطه با صوفی و ریشه آن اختلاف در باب ریشه و معنای صوفی، باعث شده تا بیش از چندین وجه را برای ریشه صوفی ذکر کنند که به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
گروهی آن را اشتقاق از عربی نمی‌دانند و گروه دیگر تأکید بر مشتق عربی بودن آن دارند. جدای از این‌ها، هجویری همانند برخی، هیچ نوع اشتقاقی برای آن نمی‌پذیرد و آن را از صفا می‌داند که صوفیان با تزکیه به آن رسیده‌اند.
گروهی که قائل به ریشه عربی برای آن هستند می‌گویند: صوفی مشتق از صف (ضد کدورت نفسانی)؛ صوفانه (نوعی گیاه صحرایی)؛ مشتق از صف به این معنا که اهل تصوف با داشتن همت والا با تمام قلب خود به خدا و با همه وجود خود در محضر خدا در صف اول هستند؛ صفه (سکوی مسجدالنبی)، مشتق از صوف به معنای پشم گوسفند یا موهایی که در قسمت انتهای پشت سرمی روید، دانسته‌اند. بیرونی در تحقیق ماللهند، صوفی را برگرفته از واژه یونانی «سوفی، سوفیا» می‌داند که به معنی حکمت است.
به‌هرحال تصوف به معنای صوف پوشیدن آمده است. در زبان عربی، برخلاف زبان فارسی صوفی به معنای پشم فروش به کار می‌رود، نه کسی که لباس پشمی پوشیده باشد؛ بنابراین شاید واژه صوفی درباره زاهدان پشمینه‌پوش، از ساخته‌های ایرانی‌های ساکن بصره و کوفه باشد و ازآنجا به سرزمین عربی سرایت کرده و درباره آن، وجوه اشتقاق گوناگون خارج از قواعد عربی نوشته‌اند.
بیش از هزار تعریف درباره ماهیت تصوف از بزرگان صوفیه نقل‌شده است که در ظاهر متفاوت هستند. عبارت سهروردی دراین‌باره چنین است: «اقوال المشایخ فی ماهی التصوف تزید علی ألف قول»: اقوال مشایخ صوفیه در تعریف تصوف بیش از هزار قول است؛ اما مفهومی که از آن‌ها برداشت می‌شود، یکی است. ابوالقاسم قشیری درباره تصوف می‌نویسد: «و این اسمی نیست که اندر زبان تازی او را باز توان یافت یا آن را اشتقاقی است و ظاهرترین آنست که لقبی چون لقی‌های دیگر»، «جنید بغدادی، صوفی شدن را در پیوند با حق‌تعالی و قطع وابستگی به غیر او می‌جست. ابوالحسین نوری، تصوف را ترک کلیه لذایذ نفسانی می‌دانست؛ و شبلی تصوف را اشتغال به ذکر خدا، بی اندیشیدن به غیر او معرفی می‌کند.؛ ابوسعید ابوالخیر می‌گفت: تصوف دو چیز است؛ یکسو نگریستن و یکسان زیستن. همچنین ابوالحسین نوری می‌گوید: تصوف دست داشتن و ترک همه حظوظ نفسانی بود و گفت صوفیان آنانند که جان‌های ایشان از کدورت بشریت آزاد گشته است و از آفت نفس صافی شده و از هوا خلاص یافته تا در صف اول و درجه اعلی با حق بیارمیده‌اند و از غیر وی اندر رمیده... .» نیز، صوفی آن است که «آنچ کند پسند حق کند تا هرچه حق کند او بپسندد.» شبلی می‌گوید: صوفی کسی است که در هر دوجهان جز خدا را نمی‌بیند.
با توجه به تعاریف فوق می‌توان گفت: تصوف راهی برای زهد و قناعت و ترک دنیا شمرده می‌شود و از گذشته تاکنون راه و روشی برای زهد و عابدان دین‌مدار شمرده می‌شود.
1-2 معنای لغوی و اصطلاحی عرفان
عرفان از ریشه عرف به معنی شناختی همراه با تفکر و تدبر است که در آثار شیئی حاصل می‌شود. راغب اصفهانی در مفردات می‌آورد: المعرفة و العرفان ادراک الشیئ بتفکر و تدبر لاثره و هو اخصّ من العلم و یضادّه الانکار…»: معرفت و عرفان شناختی است که با همراهی تفکر و اندیشه در نشانه‌های اشیای به دست می‌آید. شناخت اخص از دانش و متضاد با انکار است.
عرفان در اصطلاح، راه و روشی است که طالبان حق برای رسیدن به مطلوب و شناسایی حق انتخاب می‌کنند. شناسایی حق به دو طریق میسر است: یکی به استدلال از اثر به مؤثر، از فعل به صفت و از صفت به ذات که مخصوص انبیا، اولیا و عرفا است. درواقع روش و طریقه‌ای ویژه و نوعی شناخت و معرفت است که از راه دل، کشف و شهود به‌صورت مستقیم و بدون واسطه به دست می‌آید.
2- سیر و تطور تصوف در ترکیه
اولین گروه‌های صوفی که در آسیای صغیر (ترکیه) فعالیت خود را پس از سال 463 ق آغاز کردند به آن‌ها صوفیان مجاهد می‌گفتند. این‌ها برای ترویج اسلام از آسیای مرکزی و خراسان به آسیای صغیر می‌آمدند. هجوم مغولان باعث شد تا برخی از مشایخ کبرویه ازجمله: پدر مولانا بهاءالدین ولد، نجم الدین رازی و مجدالدین بغدادی به‌جانب غرب (آناتولی) بیایند.
این جریانات و اندیشه‌های صوفیانه در دوران سلجوقی و در عهد عثمانی ازجمله خواجه احمد یسوی (معروف به‌پیر ترکستان) و طریقت‌های رفاعیه، خلووتیه در قرن هفتم از ابن عربی تأثیر پذیرفتند.
با تضعیف دولت عثمانی در قرن سیزدهم، دول بیگانه، برای تجزیه این امپراتوری وارد جنگ شدند. طریقت‌ها هم برای دفاع، در جنگ‌هایی که به جنگ‌های آزادی‌بخش مشهور شده، شرکت کردند. دولت عثمانی به‌سرعت سرزمین‌های وسیع خود را از دست داد و سقوط کرد و به‌جای آن، مصطفی کمال پاشا (آتاتورک) دولت جمهوری ترکیه را در 1923 م. با بهره‌گیری فراوان از یاری و نفوذ مشایخ طریقت‌ها، تأسیس کرد. درباره تأثیرگذاری و نفوذ طریقت‌ها، برخی بر این باورند که آن‌ها، مهم‌ترین و مفصل‌ترین شکل بروز اسلام در ترکیه هستند. در نخستین مجلس مؤسسان جمهوری تازه تأسیس ترکیه، مشایخ بسیاری به‌عنوان عضو، فعال بودند. پس از افتتاح مجلس، با خواندن برخی دعاها، اعضای آن به زیارت آرامگاه حاجی بیرام ولی پیر طریقت «بیرامیه» در آنکارا رفتند. مصطفی کمال که گفته بود دولت جدید حامی سیاست تجدید طلبی خواهد بود، به مرور انقلاب‌های بنیادین فرهنگی را آغاز کرد. درنتیجه برخی افراد دین‌دار به علت اینکه اقدامات آتاتورک، جامعه را به بی‌دینی می‌کشاند، با اقداماتش مخالفت کردند.
در اوایل سال 1925 م. شیخ سعید کرد از مشایخ طریقت خالدیه نقشبندیه با اعلام اینکه دین درخطر است، به همراه مریدانش قیام کرد، اما به‌شدت سرکوب شد. در سی‌ام نوامبر 1925 م. با اجرای قانون 677، پایان کار تکیه‌ها اعلام و اموال آن‌ها مصادره شد و استفاده از عناوینی چون: شیخ، خلیفه و یا مرید ممنوع اعلام شد. این در حالی است که در آن زمان، فقط در استانبول بیش از سیصد تکیه فعال وجود داشت. در سال 1930 م. به علت کشته شدن یک افسر به دست منصوبان به تصوف در شهر «منه من» صدها تن از صوفیان بازداشت و 28 تن دیگر کشته شدند. امروزه نیز همان قانون باقی است و فعالیت طریقت‌ها در ترکیه ازلحاظ قانونی جرم است، اما باوجوداین، طریقت‌ها به‌صورت مخفی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
2- 1 طریقت‌ها در ترکیه:
ذکر طریقت‌های ترکیه از آغاز تاکنون و نقش و جایگاه آن‌ها در حیات اجتماعی سیاسی و فرهنگی این کشور از دو جهت اهمیت دارد: یکی توجه به رشد و گسترش بسیار سریع و فزاینده طریقت نورسی در مدت 60 تا 70 ساله اخیر و کسب جایگاه اول باوجود دیگر طریقت‌های فعال در ترکیه و برقراری ارتباط بین گسترش این طریقت با دستورالعمل‌ها و محتوای آرای عرفانی نورسی به‌عنوان مؤسس طریقت؛ دیگری تشخیص مقدار تأثیرپذیری از آرای طریقت‌های دیگر به‌خصوص طریقت نقشبندیه است، به همین علت پیش از ورود به مبحث اصلی، به معرفی مختصر این طریقت‌ها می‌پردازیم. در کشور ترکیه، طریقت‌های نقشبندیه، بکتاشیه، قادریه، سلیمانیه و طریقت‌های منسوب به بدیع‌الزمان نورسی فعالیت دارند.
2- 2طریقت نقشبندیه:
مؤسس این طریقت محمد بهاءالدین نقشبند در قرن هشتم هجری است. در نقشبندیه مهم‌ترین راه نزدیکی به خداوند، انجام واجبات دینی و عبادات مستحبی است و رابطه مرید و مرشدی، ذکر دسته‌جمعی و تلاش برای حل رابطه بین شریعت و طریقت اهمیت بسیاری دارد. نقشبندیه از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین طریقت‌های کشور ترکیه است. آن‌ها در قرن 19 م؛ و در دوران حکومت عثمانی به حکومت وفادار بوده و نماینده حکومت در درون طریقت‌های دیگر محسوب می‌شدند. به حدی که یک عضو طریقت نقشبندی حتی می‌توانست مرید طریقت دیگری هم باشد. هم‌اکنون بسیاری از سیاست‌مداران راست‌گرای ترکیه به‌گونه‌ای با این طریقت ارتباط دارند. تورت گوت اوزان، رئیس‌جمهور فقید ترکیه و نجم الدین اربکان، نخست‌وزیر سابق ترکیه، ه عضویت این طریقت بوده‌اند.
نقشبندیه در ترکیه دارای نشریه‌های گوناگون، مراکز خیریه قدرتمند و فعالیت‌های اجتماعی هستند. «ماهنامه اسلام» و «بنیاد خیریه راه حق» وابسته به این طریقت هستند. گروه‌ها و جماعت‌های اسلامی مختلفی وابسته به آن هستند: جماعت محمد افندی امام جماعت سازمان دیانت ترکیه هستند، جماعت سامی افندی که از حزب رفاه و نجم الدین اربکان حمایت می‌کند و حوزه فعالیتش دانشگاه‌های ترکیه است.
2-3طریقت بکتاشیه:
این طریقت منسوب به حاج بکتاش ولی (738 ق) صوفی پرآوازه قرن هفتم قمری؛ و معاصر مولوی است. زادگاه وی نیشابور و مدفن او آناتولی است. وی بنیان‌گذار یکی از طریقت‌های بزرگ صوفیه که نقش مؤثری در زندگی مادی و معنوی شهروندان خلافت عثمانی داشته و حیات خود را تا به امروز هم به ادامه داده است. علویان ترکیه خود را از مریدان حاج بکتاش ولی می‌دانند و سردمداران ترکیه به‌صورت رسمی در مراسم‌های مختلف مثل بزرگداشت حاج بکتاش شرکت می‌کنند.
2- 4 طریقت مولویه:
این طریقت به مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (م 672 ق) منسوب است. مولویه دارای آثار مدون، آداب و مراسم دسته‌جمعی خاصی است. پیروانش در ترکیه، سوریه و بالکان پراکنده هستند و بیشترین شهرت آن‌ها به خاطر مراسم سماع مولویه است که هرسال به‌صورت رسمی در قونیه برگزار می‌شود. لائیک‌ها و برخی از محافل روشنفکر مآب لائیک، در جهت خالی کردن این طریقت از مفاهیم الهی، بسیار تلاش می‌کنند، اما بااین‌همه قونیه مهم‌ترین پایگاه اسلام‌گرایی و شریعت طلبی ترکیه از پایگاه‌ها و مراکز اصلی این طریقت است.
2-5 طریقت قادریه:
بنیان‌گذار این طریقت عبدالقادر گیلانی (475 – 565 ق.) است که جایگاه والایی در تصوف اهل سنت و در شمال آفریقا و خاورمیانه دارد. از ویژگی‌های مشخص این طریقت: انجام اعمال خارق‌العاده در مجلس ذکر مثل فروبردن میله‌های فلزی در بدن، بلعیدن تیغ، کوبیدن میخ بر سر و... است. این طریقت دارای بنیادی فرهنگی به نام «خیریه تحقیقات علمی مرکزی طرابوزان» با بیش از نود شعبه در سراسر ترکیه و شبکه تلویزیونی «ماژتی وی» (به معنای پیام) است. این طریقت معتقد به عدم دخالت در امور سیاسی و در احزاب راست مثل «مام میهن» و «راه راست» نفوذ دارد.
2-6 طریقت سلیمانیه:
گرچه وابسته به نقشبندیه محسوب می‌شوند اما به علت مخالفت با جو غالب بر نقشبندیه، بنیان‌گذار آن شیخ سلیمان هیلمی توناخانی از نقشبندیه جدا گردید. رهبر این طریقت از 1930 م درزمینه تأسیس و گسترش رده‌های قرآن و معارف اسلامی به فعالیت پرداخت، اما توسط آتاتورک زندانی و در زندان درگذشت. هواداران برای شیخ سلیمان منزلت والایی قائل‌اند و او را از خاندان پیامبر و حتی جانشین وی می‌دانند، لذا وی را خاتم‌الاولیای می‌نامند. پس از وی سرپرستی این طریقت به دامادش کمال کاچار رسید. وی نیز با گسترش فعالیت‌ها و ورود به عرصه سیاسی از حزب رفاه و حزب فضیلت و اربکان حمایت کرد. ازجمله فعالیت‌های او، ساخت ده‌ها مسجد و مرکز فرهنگی برای ترک‌های آلمان و سرتاسر اروپا، خوابگاه‌های متعدد در شهر بزرگ ترکیه برای دانشجویان بی‌بضاعت.
2-7 طریقت نورسیه (نورجی):
نورسیه یک جماعت دینی و اسلامی است که ازنظر ساختاری به طریقه‌های صوفیانه نزدیک است. درواقع مکتبی عرفانی منسوب به بدیع‌الزمان سعید نورسی و مهم‌ترین طریقت در ترکیه پس از نقشبندیه محسوب می‌شود. پیروان نورسی را که نورسیه، نورجیه یا جماعت نور می‌گویند، خود به فرقه‌های متعدد با آداب، بینش و خط مش‌های کاملاً متفاوت (یعنی همسویی و خدمت به‌نظام تا خصومت و دشمنی علنی و بنیادین با آن) تقسیم می‌شوند. ازجمله پیروان وی فتح‌الله جیلر؛ یازیجیلر؛ ینی آسیا جیلر، سوزجولر؛ مد زهرا جیلار، محمد کورداغلو جیلر و عجز مندلیر. به‌طورکلی این جماعت شامل گروه‌های فوق است. در اینجا جهت اختصار به معرفی چهار گروه از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آن‌ها می‌پردازیم. گروه نخست به رهبری محمد زاهد افندی که نظرات خود را در روزنامه «ینی آسیا» مطرح می‌کند؛ گروه دوم به رهبری شخصیت مشهور مذهبی ترکیه «فتح‌الله گولن» فعالیت می‌کند. روزنامه «زمان» از انتشارات آن‌ها است. فتح‌الله جیلر یا پیروان شیخ فتح‌الله گولن از شخصیت‌های مهم ترکیه و طریقت وی، مهم‌ترین فرقه طریقت نورجیه است که در معادلات سیاسی ترکیه نقش فراوانی دارد. از علل این تأثیرگذاری می‌توان به دارا بودن وسایل ارتباط‌جمعی قوی شامل: نشریات گوناگون ازجمله مهم‌ترین آن‌ها روزنامه نسبتاً پرتیراژ زمان؛ ایستگاه‌های رادیوی محلی و شبکه سراسر تلویزیونی (سامان یول یا راه کهکشان stv)؛ منبرهای پرطرفدار وی هر شب جمعه از شبکه تلویزیونی فوق اشاره کرد. گولن از سویی متهم به ارتباط با «میت» (سازمان امنیت ترکیه) است. و از سوی دیگر، کمالیست های تندرو او را متهم به تلاش در جهت کادر سازی علیه لائیزم، به‌ویژه در میان افسران ارتش کرده و تاکنون تعداد فراوانی از ارتشیان به‌ویژه دانشجویان دانشگاه افسری، به اتهام ارتباط با این فرقه از ارتش اخراج شده‌اند و صدور فتوای جواز ایستاده نماز گذاردن (بدون حرکات رکوع و سجده) جهت نمایان نشدن آثار رکوع و سجود بر شلوار که منجر به اخراج شدن افسران می‌شود، به او نسبت داده می‌شود. گولن با امکانات وسیعی که در اختیار دارد، بخش مهمی از آموزش در ترکیه و خارج آن را هدایت می‌کند و در آسیای میانه و اروپا چندین هزار مدرسه توسط وابستگان وی اداره می‌شود و دانشجویان زیادی از این طریقت، در کشورهای آمریکا و اروپا به تحصیل اشتغال دارند.
گروه سوم جماعت مظهر جیلار: مؤسس آن صدیق دورسون است. از شخصیت‌های بانفوذ این گروه ملاعزالدین خواهان تشکیل حکومت اسلامی و روش‌های جهادی است. این گروه در راستای کردهای مسلمان مشی می‌کنند. در شهرهای ترکیه مراکز انتشاراتی دارند و با حزب اسلامی کردستان همکاری و نسبت به انقلاب اسلامی ایران نظر مثبت دارند.
گروه چهارم گروه یازی جیلار: خسرو آلتین باش از طلاب و مریدان نورسی مؤسس آن است. آن‌ها بر این باورند که کلیات رسائل النور باید به خط عربی نوشته و مطالعه شود و به همین خاطر به آن‌ها یازی جیلار (نویسنده‌ها) می‌گویند. رابطه خوبی با حزب رفاه دارند و از اقدامات تبلیغی ایشان، ایجاد مراکز انتشاراتی، بنیادهای خیریه، چاپخانه‌ها و انتشارات کلیات رسائل النور و قرآن کریم با عنوان توافق المصحف به گروه اوکویوجولار (ینی آسیا جیلار). از اقدامات مهم این گروه فعالیت‌های فرهنگی ازجمله نشریاتی مانند «ینی آسیا»، «ینی نسیل» و «کوبرو» و نیز کتب منتشرشده فراوان است. این گروه به‌رغم حفاظت از ارزش‌های دینی با حرکت اسلام‌گرایی انقلابی مخالف‌اند و برخی از شخصیت‌های آن با سازمان امنیت ترکیه در ارتباط‌اند.
فصل دوم
شرح‌حال بدیع‌الزمان سعید نورسی
1- مقدمه:
زندگانی بدیع‌الزمان سعید نورسی از سه مرحله سعید قدیم، سعید جدید و سعید سوم تشکیل‌شده است. پرداختن به آرای عرفانی وی بدون توجه به این مراحل سه‌گانه که عمدتاً با تغییر و تحولات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی ترکیه همراه است، تقریباً اگر غیرممکن نباشد لااقل زوایای آرا و منش‌های عرفانی وی را به‌طور دقیق نشان نمی‌دهد.
1-1بخش اول: مرحله اول زندگی نورسی (سعید قدیم)
سعید نورسی، مشهور به «بدیع‌الزمان» سال 1876 م مطابق با 1294 ق، در روستای نورس (از توابع استان بتلیس) ترکیه در شرق آنا طول در خانواده‌ای مذهبی کرد و کشاورز به دنیا آمد. پدرش میرزاعلی را به دلیل زهد به «صوفی میرزا» مشهور و مادرش بانو نوریه دختر ملاطاهر، معروف به تقوا و پاک‌دامنی و فرزند پروری بود. سعید نورسی از طرف پدر، به امام حسن (ع) و از طرف مادر، به امام حسین (ع) منسوب بود،
وی تحصیلات مقدماتی علوم اسلامی را در سال‌های 1886-1885 م. نزد اساتیدی چون: ملأ محمد افندی، برادرش ملأ عبدالله، ملأ نور محمد، سعید انور محمد نقشبندی و محمدامین افندی آموخت. سپس برای تکمیل تحصیلات و تدریس به شهرهای بتلیس، شیروان، ارض روم، مار دین، وان و... رفت. در شانزده‌سالگی شروع به تدریس و پاسخگویی به سؤالات مردم کرد. آشنایی و تخصص وی در علوم جدید در مدت اندکی و انجام کارهای خارق‌العاده، عاملی شد که ملأ فتح‌الله که سعید را ازنظر حافظه شبیه بدیع‌الزمان همدانی می‌دانست، به وی لقب بدیع‌الزمان دهد.
وی به دلیل استعداد و هوش سرشار توانست در کمتر از سه ماه از محضر شیخ محمد جلالی گواهی‌نامه علمی اخذ کند و هم رقیب علمای عصر خود شود. نورسی از چنان حافظه‌ای برخوردار بود که توانست در مدت 8 ماه، هشتاد جلد کتاب ازجمله «مقامات الحریریه»، «اصول الفقه» و «جمع الجوامع» حفظ نماید. علم و دانش بسیار، قدرت جسمی بسیار، مهارت وی در کشتی و شکست رقبا، در این دوره زندگی وی گزارش‌شده است.
نورسی در ماردین با یکی از پیروان سید جمال‌الدین اسدآبادی و یکی از پیروان فرقه سنوسیه دیدار کرد که باعث آشنایی وی با مباحث سیاسی، اتحاد اسلامی، مشروطه‌خواهی و احیای تمدن اسلامی شد. ازاین‌رو نورسی بزرگانی چون: سید جمال‌الدین افغانی و شیخ محمد عبده، علی صعاوی، عالم تحسین و شاعر نامق کمال که جهان اسلام را به اتحاد فرامی‌خواندند را از رهبران خود می‌دانست.
نورسی درس‌های طریقت نقشبندی را از محضر بزرگان صوفیه عصر خود چون: شیخ محمد کوفروی، شیخ امین افندی اهل بتلیس، ملافتح‌الله اهل سیرت و شیخ فتح‌الله ورکانیزی اهل طریقت خالدی - نقشبندی فراگرفت.
نورسی در وان به ایده اصلاح نظام آموزشی و روشنگری در میان طلبه‌ها با تبیین و اثبات حقایق دینی، متناسب بافهم زمانه و با جدیدترین اسلوب پرداخت. وی برای دستیابی به این تفکر خود، در پی دانشگاهی بود تا بتوان در آن علوم قدیم و جدید را در کنار یکدیگر تدریس کرد. پس به فکر تأسیس دانشگاهی شبیه دانشگاه الأزهر مصر بانام مدرسه الزهرا یا دانشگاه الزهرا در وان افتاد.
درست در زمان اقامت در وان در سال ۱۳۱۶ ق. از موضوع سخنرانی وزیر مستعمرات انگلستان ویلیام گلادستون (1809 – 1898 م.) در مجلس عوام بریتانیا باخبر شد که استعمار اروپایی، برای نابودی اسلام و قرآن نقشه کشیده و چنین گفته بود: «إننا لن نستطیع ان نحکم المسلمین حقاً مادام هذا القرآن فی أیدیهم. فینبغی ان نسعی لرفعه وتضییعه»: مادامی‌که قرآن در دست مسلمانان است، هرگز، نمی‌توانیم بر آن‌ها حکومت کنیم. باید قرآن را نابود یا رابطه مسلمانان را با آن قطع کنیم. با این سخن او به‌شدت آشفته و باعث تحول عمیقی در روح وی شد و گفت: «من به جهانیان اثبات می‌کنم که قرآن، همان خورشید معنوی است که هرگز، نورش خاموش نمی‌شود و ممکن نیست نابود شود» نورسی جهت دفاع از قرآن دو شیوه را در نظر داشت: یکی ایجاد مدرسه الزهرا در کردستان ترکیه، برای تدریس علوم قرآنی و علوم عصری و تربیت نسلی جدید از جوانان مسلمان. دیگری توجه به علوم انسانی و فلسفه؛ بنابراین در سال 1907 م./ 1325 ق. برای کسب حمایت رسمی برای تأسیس این دانشگاه به استانبول رفت و مدت یک سال و نیم در پی مقدمات و زمینه‌های فکری طرح خود به متولیان امر بود، اما با واکنش‌های دربار مواجه شد. طرح نورسی اصلاح و آشتی دادن سه‌شاخه نظام آموزشی عصر خود بود. این سه‌شاخه عبارت بودند از: مدارس مذهبی سنتی؛ مکتب‌ها یا مدارس سکولار؛ تکیه‌ها و یا نهادهای صوفی و نظم دادن به آن‌ها که ادغام کامل آن‌ها به مدرسه الزهرا می‌انجامید. اما دربار به‌جای حمایت، حدود 25 روز وی را در بازداشت و زندان فرستاد. افزون بر این وی را بنا بر حکمی که سلطان عبدالحمید صادر کرده بود متهم به جنون کردند و به بیمارستان بیماری‌های روانی تحویل دادند، گرچه با گفتگوهایی که بین وی و پزشک روانی صورت گرفت، معلوم شد که نورسی اصلاً هیچ مشکل روحی و روانی ندارد. در این دوره، حضورش در پایتخت به تثبیت مقام و جایگاه علمی وی منجر شد.
تحولات عمده‌ای که در آخرین سال‌های امپراتوری عثمانی بر نورسی و نقش وی به‌عنوان یک مصلح اثرگذار بود و وی را واداشت تا نسبت به این اوضاع، واکنش مناسب از خود نشان دهد. در این خصوص به موارد زیر می‌توان اشاره کرد. در آخرین سال‌های امپراتوری عثمانی با از دست رفتن بخش‌هایی از امپراتوری به‌وسیله هجوم غربی‌ها و ایجاد شرایط به‌گونه‌ای شد که عبدالحمید مجبور به مقابله باسیاست‌های غرب، ولو به بهای سرکوب داخلی شد. عبدالحمید با ادامه دادن فرایند اصلاحات و مدرنیزه که به نفع و تقویت خلافت بود، دست زد؛ اما با انحلال مجلس اول، حکومت مستبدانه و قوانین شدید درباره نشریات و سانسور شدید، باعث سرکوب تفکر و آزادی بیان شد که درنهایت با مخالفت‌هایی به‌خصوص در امر آموزش همراه بود، درنتیجه موجب جدی شدن اصلاح مدارس پس از انقلاب مشروطه شد. زیرا باوجود صدها مدرسه رسمی اسلامی، آموزش در آن‌ها سکولار بود و کالج‌های آموزش عالی باعث افزایش نارضایتی‌ها شدند. این در حالی بود که اجازه چاپ هرگونه مطالب در ارتباط باسیاست، دولت و حرکت‌های مخالف سیاسی با سلطان عبدالحمید داده نمی‌شد. درنتیجه دانشجویان ناراضی مدرسه پزشکی ارتش یک انجمن پنهانی در 1889 م. تأسیس و به گسترش نارضایتی بین افسران ارتش، مقامات دولتی و سایر متفکران پرداختند. ترک‌های جوان به دنبال مخالفت با استبداد داخلی سلطان، به ایجاد اصلاحات اساسی اجتماعی، سیاسی و احیای قانون اساسی و علاقه‌مند بودند. تغییر احمدرضا با نظرات مثبت گرایانه به‌جای میرانجی مراد که هدایت‌کننده جبهه اسلامی و محافظه‌کار بود و تلاش شاهزاده صباح الدین برادرزاده سلطان برای تمرکزگرایی بود. در سال 1907 م. آغاز ایجاد ارتباط با مرکزیت مقدونیه بین گروه احمدرضا در پاریس و نهضت انقلابی پنهانی و مستقل در امپراتوری و گذاشتن نام «کمیته اتحاد و ترقی» (cup) بر خود و کسب قدرت بین افسران و مقامات غیرنظامی به ایجاد انقلاب مشروطیت 1908 م؛ و درواقع اعلان جدایی وضدیت با سلطان عبدالحمید منجر شد. بنابراین به مناسبت اعلان و طرح قانون اساسی دوم ترکیه درباره آزادی و حکومت مشروطه که با موافقان و مخالفانی همراه بود، درواقع تنظیمات صورت گرفته در این دوره به‌وسیله نامیک کمال و معاصران وی، ایده‌هایی در ذهن دانش آموزان ایجاد کرد و یکی از آثار آن‌ها ایجاد بیداری نورسی و کشمکش وی با مشروطه شد. در این دوره روزنامه‌ها و نشریات نقش مهمی درباز کردن چشم مردم بر روی پیشرفت‌های اروپای مادی داشت. نورسی یک سخنرانی عمومی ایراد و در آن تأکید کرد که آزادی و حکومت مشروطه با شریعت اسلامی سازگار است. وی در این ایام تلاش کرد افکارش را درباره اصلاح نظام آموزشی، وحدت امت اسلامی و حمایت از مشروطه اشاعه دهد و در عرصه زندگی اجتماعی - سیاسی فعال شود، چنان‌که وی در سال 1909 م. با جمعیت «اتحاد محمدی» (ittihad- Muhammedi) یا گروه اتحاد اسلامی به فعالیت و همکاری پرداخت. وی جهت حفظ امپراتوری، وحدت و مبارزه با استبداد به آن پیوست. ارگان این جمعیت نشریه‌ای با عنوان «ولکان»‌(Volkan) بامعنای آتشفشان منتشر کرد. نورسی هم مقالاتی در این نشریه منتشر می‌کرد، اما به‌زودی دانست که آن‌ها گروهی غرب‌گرا، لائیک و مخالف با اساس دین هستند و با آن‌ها اختلاف پیدا کرد. این اختلاف موجب شد تا وی را به بهانه «حادثه 31 مارس/ آوریل 1909 م.» دستگیر و در دادگاه نظامی محاکمه و پس از 24 روز بازداشت از اتهامات وارده، تبرئه و آزاد شد
در سال 1910 م/1328 ق. اولین مجموعه علمی حاوی سخنرانی‌ها و مقالات خود را با عنوان «نطوق» برضد فعالیت جمعیت اتحاد و ترقی نشر داد. این‌گونه موضع‌گیری‌ها باعث شد تا «شورای جمعیت» وی را در این سال محاکمه کند، هرچند وی تبرئه شد. وی به دنبال آن کتاب‌های «مناظرات» را برای اندیشمندان و «محاکمات» را برای عامه مردم نوشت.
نورسی در این زمان از چنان قدرت علمی و دینی برخوردار بود که در زمان اقامت در استانبول بر روی درب اتاقش بر روی تابلو نوشته بود: «هنا تحلّ کل معضلة ویجاب عن کل سؤال من دون توجیـه سؤال لأحد»: در اینجا به تمام سؤالات پاسخ داده می‌شود و تمام مسائل حل می‌شود، اما هیچ سؤالی از کسی پرسیده نمی‌شود.»

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۴ اسفند ۱۳۹۶

برچسب های مهم

پک کامل سوالات امتحانی مکاسب شیخ انصاری


پک کامل سوالات امتحانی مکاسب شیخ انصاری

پک کامل سوالات امتحانی مکاسب شیخ انصاری

 

 

دانلود نمونه سولات امتحاتی حوزه +pdf

 

پک کامل سوالات امتحانی مکاسب شیخ انصاری

 

سوالات امتحانی کل کتاب مکاسب از ابتدا تا اخر

همراه با پاسخ نامه

 

در بردارنده سوالات دوره های مختلف

 

پایه های 7 و 8 و 9

 

******

 

جامع + کامل +همراه با پاسخ نامه

 

 

*******

 

همچنین دانلود کنید:

پک کامل سوالات امتحانی کفایه الاصول از اینجا

 

 

فرمت فایل:

پی دی اف(PDF)

 

حجم فایل:

10MB

 

******

 

 

 

 

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۴ اسفند ۱۳۹۶

برچسب های مهم

خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری نوع دوم از مکاسب محرمه pdf


خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری نوع دوم از مکاسب محرمه pdf

خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری نوع دوم از مکاسب محرمه pdf

 

 

 

 

دانلود خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری pdf

نوع دوم از مکاسب محرمه

 

به صورت نموداری و دسته بندی شده

با بیان ساده و روان

 

مناسب برای امتحان کتبی و شفاهی

جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

 

 

 

 

دانلود خلاصه بخش های دیگر کتاب مکاسب

 

دانلود خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری قسمت 1
یاوران-فایل-..

 

 

******
جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

******

 

yavaranfile

 

دانلود این فایل با تخفیف ویژه از اینجا

 

یاوران فایل

 

 

معرفی اجمالی:

خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاریpdf

این فایل، خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری است که نوع ثانی از مکاسب محرمه را به بیان زیر در حجم 17 صفحه به صورت نموداری خلاصه کرده است.

 

فهرست مطالب:

 

مقدمه

نوع دوّم از مكاسب محرّمه‌

الف). قسم اوّل‌

هياكل و مجسّمه‌هاى

آلات قمار

آلات لهو

ظروف طلا و نقره‌

دراهم قلّابى‌

ب). قسم دوّم

مسئله اوّل‌

مسئله دوّم ‌

مسئله سوّم ‌

ج). قسم سوّم

 

* نوع دوّم از مكاسب محرّمه اشيائى هستند كه حرمت آن­ها بخاطر تحريم غرض و مقصودى است كه بر آنها مترتّب مى‌باشد و آن­ها داراى اقسامى هستند.

 

 

 

 

 

 

 

مناسب برای شب امتحان

 

تقسیم بندی و ترسیم نموداری

 

حفظ نظم وترتیب

 

بیان ساده و روان

 

خلاصه همرا با حفظ امانت و قالب کلام

 

فهم عمیق واسان

 

 

 

فروشگاه یاوران فایل

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۴ اسفند ۱۳۹۶

برچسب های مهم

خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری نوع دوم از مکاسب محرمه pdf


خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری نوع دوم از مکاسب محرمه pdf

خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری نوع دوم از مکاسب محرمه pdf

 

 

 

 

دانلود خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری pdf

لب 

به صورت نموداری و دسته بندی شده

با بیان ساده و روان

 

مناسب برای امتحان کتبی و شفاهی

جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

 

 

 

 

دانلود خلاصه بخش های دیگر کتاب مکاسب

 

دانلود خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری قسمت 1
یاوران-فایل-..

 

 

******
جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

******

 

yavaranfile

 

دانلود این فایل با تخفیف ویژه از اینجا

 

یاوران فایل

 

 

معرفی اجمالی:

خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاریpdf

این فایل، خلاصه کتاب مکاسب شیخ انصاری است که نوع ثانی از مکاسب محرمه را به بیان زیر در حجم 17 صفحه به صورت نموداری خلاصه کرده است.

 

فهرست مطالب:

 

مقدمه

نوع دوّم از مكاسب محرّمه‌

الف). قسم اوّل‌

هياكل و مجسّمه‌هاى

آلات قمار

آلات لهو

ظروف طلا و نقره‌

دراهم قلّابى‌

ب). قسم دوّم

مسئله اوّل‌

مسئله دوّم ‌

مسئله سوّم ‌

ج). قسم سوّم

 

* نوع دوّم از مكاسب محرّمه اشيائى هستند كه حرمت آن­ها بخاطر تحريم غرض و مقصودى است كه بر آنها مترتّب مى‌باشد و آن­ها داراى اقسامى هستند.

 

 

 

 

 

 

 

مناسب برای شب امتحان

 

تقسیم بندی و ترسیم نموداری

 

حفظ نظم وترتیب

 

بیان ساده و روان

 

خلاصه همرا با حفظ امانت و قالب کلام

 

فهم عمیق واسان

 

 

 

فروشگاه یاوران فایل

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۴ اسفند ۱۳۹۶

برچسب های مهم

دانلود خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 1 + نمونه سوال امتحانیpdf


دانلود خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 1 + نمونه سوال امتحانیpdf

دانلود خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 1 + نمونه سوال امتحانیpdf

 

 

 

 

دانلود خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 1 + نمونه سوال امتحانیpdf

خلاصه کتاب حسابداری صنعتی (1)

تاليف دکتر محمد عرب مازار یزدی

از انتشارات دانشگاه پیام نور

خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 1 دکتر محمد عرب مازار یزدی
(خلاصه حسابداری بهای تمام شده)

 

 

 

 

به ضمیمه 5 دوره نمونه سوالات تشریحی امتحانی
همراه با پاسخنامه

 

 

******
جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

******

 

 

یاوران فایل

 

 

 

 

yavaranfile

 

دانلود این فایل با تخفیف ویژه از اینجا

 

 

معرفی اجمالی:

خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 1 دکتر محمد عرب مازار یزدی به همراه نمونه سوالات تشریحی امتحانی با پاسخنامهpdf

این فایل، خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 1 دکتر محمد عرب مازار یزدی به همراه نمونه سوالات تشریحی امتحانی است که فصول این کتاب را به بیان زیر در حجم 50 صفحه خلاصه کرده است.

 

فصل اول: مفاهیم حسابداری بهای تمام شده

فصل دوم: روش های طبقه بندی مفاهیم بهای تمام شده

فصل سوم: بهای تمام شده خدمات در موسسات خدماتی

فصل چهارم: بهای تمام شده کالا در موسسات بازرگانی

فصل پنجم: بهای تمام شده کالای تولیدی در موسسات تولیدی – روش ادواری

فصل ششم: حسابداری مواد

فصل هفتم: حسابداری دستمزد

فصل هشتم: حسابداری سربار

فصل نهم: هزینه یابی سفارشات

فصل دهم: هزینه یابی مرحله ای

فصل یازدهم: هزینه یابی مرحله ای ، کار در جریان ساخت

فصل دوازدهم: هزینه یابی مرحله ای ، روش میانگین

فصل سیزدهم: هزینه یابی مرحله ای ، روش اولین صادره از اولین وارده

 

 

حجم فایل:
9.91MB

 

 

 

فروشگاه یاوران فایل

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۹ بهمن ۱۳۹۶

برچسب های مهم

دانلود پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 2 + نمونه سوال


دانلود پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 2  + نمونه سوال

دانلود پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 2 + نمونه سوال

 

 

 

 

دانلود پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 2 + نمونه سوال امتحانیpdf

خلاصه کتاب حسابداری صنعتی (2)

تاليف محمود عربی – نسرین فریور

از انتشارات دانشگاه پیام نور

به همراه حل مسائل نمونه هر فصل

 

 

 

 

به ضمیمه 6 دوره نمونه سوالات امتحانی

 

 

 

******
جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

******

 

 

یاوران فایل

 

 

 

yavaranfile

 

 

 

دانلود این فایل با تخفیف ویژه از اینجا

 

 

 

 

 

 

معرفی اجمالی:

پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 2 محمود عربی – نسرین فریور به همراه نمونه سوالات امتحانی و حل مسائل نمونه هر فصل

این فایل، پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 2 محمود عربی – نسرین فریور به همراه نمونه سوالات امتحانی و حل مسائل نمونه هر فصل است که فصول این کتاب را به بیان زیر در حجم 270 اسلاید خلاصه کرده است.

 

فصل اول : هزینه یابی مرحله ای پیشرفته

فصل دوم: هزینه یابی محصولات فرعی و مشترک

فصل سوم: هزینه یابی استاندارد

فصل چهارم: حسابداری هزینه یابی استاندارد

فصل پنجم: هزینه یابی جذبی و هزینه یابی مستقیم

فصل ششم: تجزیه و تحلیل هزینه – حجم – سود

 

 

 

حجم فایل:
4.78MB

 

 

 

فروشگاه یاوران فایل

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۸ بهمن ۱۳۹۶

برچسب های مهم

دانلود پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 3 + حل المسائل + نمونه سوال امتحانی


دانلود پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 3 + حل المسائل + نمونه سوال امتحانی

دانلود پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 3 + حل المسائل + نمونه سوال امتحانی

 

 

 

 

دانلود پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 3 + نمونه سوال امتحانی

خلاصه و چکیده کتاب حسابداری صنعتی (3)

تاليف محمود عربی – نسرین فریور

از انتشارات دانشگاه پیام نور

به همراه حل المسائل هر فصل

 

 

 

به ضمیمه 5 دوره نمونه سوالات امتحانی
و حل المسائل هر فصل

 

 

 

******
جامع + کامل +خلاصه+ کاربردی

******

 

 

 

یاوران فایل

 

 

 

yavaranfile

 

دانلود این فایل با تخفیف ویژه از اینجا

 

 

 

 

معرفی اجمالی:

پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 3 محمود عربی – نسرین فریور به همراه نمونه سوالات امتحانی و حل مسائل هر فصل

این فایل، پاورپوینت و خلاصه کتاب حسابداری صنعتی 3 محمود عربی – نسرین فریور به همراه نمونه سوالات امتحانی و حل مسائل نمونه هر فصل است که فصول این کتاب را به بیان زیر در حجم 170 اسلاید خلاصه کرده است.

فصل اول:بودجه جامع

فصل دوم: بودجه قابل انعطاف و تجزیه و تحلیل گرایشات هزینه

فصل سوم:برنامه ریزی هزینه های سرمایه ای

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل سود ناویژه و انحراف فروش

فصل پنجم:هزینه های مرتبط با تصمیم گیری

فصل ششم:حسابداری مسئولیتی

 

 

حجم فایل:
1.30MB

 

 

 

 

فروشگاه یاوران فایل

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۸ بهمن ۱۳۹۶

برچسب های مهم

سوالات امتحانی حقوق بین الملل عمومی 1 + پاسخ نامه


سوالات امتحانی حقوق بین الملل عمومی 1 + پاسخ نامه

سوالات امتحانی حقوق بین الملل عمومی 1 + پاسخ نامه

 

 

 

 

دانلود نمونه سوالات امتحانی حقوق بین الملل عمومی 1+pdf

سوالات امتحانی حقوق بین الملل عمومی 1

رشته علوم سیاسی

دانشگاه پیام نور

هفت دوره نمونه سوال امتحانی
بیش از 200 سوال تستی همراه کلید

 

 

 

 

مجموعه سوالات امتحانی حقوق بین الملل عمومی 1

همراه با پاسخ نامه

هفت دوره نمونه سوال امتحانی

 

 

یاوران فایل

 

 

yavaranfile

 

دانلود این فایل با تخفیف ویژه از اینجا

 

 

 

جامع + کامل+ کاربردی + همراه کلید

دانلود کنید و امتحان بدهید و قبول شوید!

 

 

 

حجم فایل:
3.39MB

 

 

 

 

 

 

 



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



انتشار : ۲۸ بهمن ۱۳۹۶

برچسب های مهم


قم . صدوقی . زنبیل آباد این فروشگاه متعلق به شاپ نت است

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما